ONZE MARINE VLOOT
  • HOME PAGE
    • Disclaimer
  • Updates
  • Vloot overzicht in silhouet
  • YouTube films
  • Marine Varende Vloot
    • Vliegdekschip Karel Doorman R 81 >
      • Geschiedenis van de Karel Doorman >
        • Reisverslagen R 81
        • Films Karel Doorman
        • Ingezonden dia serie
    • Joint Support Ship >
      • Film oud opvarenden
    • Landing Platform Dock >
      • LPD Rotterdam L 800
      • LPD Johan de Witt L 801
    • Kruisers >
      • Hr.Ms. Java
      • Hr.Ms.Sumatra
      • Hr.Ms. Soerabaja
      • Jacob van Heemskerck
      • Hr.Ms. de Ruyter vóór 1940 >
        • Hr.Ms. de Ruyter C 801 >
          • Reisverslagen
          • Juliana / Curacao
        • Doorman / Helfrich
      • Tromp
      • Zeven Provinciën C 802 >
        • C 802 Geschiedenis 1953 / 1976
        • Reisverslagen >
          • Reisverslag 1965 / Sijbrand Kamer
          • vervolg Sijbrand naar de Caribbean
        • Staf 1974
        • Ben Berns verhaal
        • Bemanning foto's
        • Nieuwe Provinciaal's 1965
        • Sloop ex C 802
        • Film's C 802
    • Jagers >
      • Torpedobootjagers Admiralenklasse >
        • Piet hein ( PH ) >
          • Reisverslag
        • Evertsen ( EV )
        • Van Genth ( GT )
        • Kortenaer ( KN ) >
          • Ingekomen post
        • Van Galen ( VG )
        • Witte de With ( WW )
        • Banckert ( BK )
        • Van Nes ( VN )
      • Hr.Ms. Piet Hein >
        • Reisverslag
      • Hr.Ms. van Galen >
        • Reisverslag
      • Hr.Ms. Tjerk Hiddes
      • Hr.Ms. Banckert >
        • Reisverslag
      • Hollandklasse A en B jagers >
        • Hr.Ms. Holland D 808 >
          • Reisverslag
          • Bemanning foto's
        • Hr.Ms. Zeeland D 809 >
          • Reisverslagen
        • Bemanning foto's
        • Hr.Ms. Noord Brabant D 810 >
          • Reisverslagen
          • Bemanning foto's
          • Film en Knipsels >
            • Ongeval Westerschelde 1974 >
              • Im Memoriam
        • Hr.Ms. Gelderland D 811 >
          • Reisverslagen
          • Bemanning foto's >
            • Knipsels
        • Hr.Ms. Friesland D 812 >
          • Reisverslagen
          • Periode Nieuw Guinea >
            • Knipsels
        • Hr.Ms. Groningen D 813 >
          • Reisverslagen
          • Bemanning foto's >
            • Film en Knipsels
        • Hr.Ms. Limburg D 814 >
          • Reisverslagen
          • Bemanning foto's >
            • Film en Knipsels
        • Hr.Ms. Overijssel D 815 >
          • Reisverslag >
            • Film en Knipsels
          • Bemanning foto's
        • Hr.Ms. Drenthe D 816 >
          • Reisverslagen
          • Knipsels
          • Brand op de Drenthe
          • Bemanning foto's
          • Reünie foto's
        • Hr.Ms. Utrecht D 817 >
          • Reisverslagen
          • Bemanning foto's >
            • Knipsels
        • Hr.Ms. Rotterdam D 818 >
          • Reisverslagen
          • Matchmaker III - 1967
          • Bemanning foto's >
            • Knipsels
        • Hr.Ms. Amsterdam D 819 >
          • Reisverslagen >
            • Bemanning foto's
            • Film en Knipsels
    • Bevoorradingsschepen >
      • Woendi A 832
      • Pelikaan A 801
      • Pelikaan A 804
      • Pelikaan A 830
      • Zuiderkruis A 832
      • Amsterdam A 836
      • Poolster A 835 >
        • Reisverslagen
    • Fregatten >
      • Batjan Klasse >
        • Hr.Ms. Ceram
        • Hr.Ms. Ambon
        • Hr.Ms. Banda
        • Hr.Ms. Ternate
        • Hr. Ms. Batjan
        • Hr.Ms. Boeroe
        • Hr. Ms. Morotai
        • Hr.Ms. Tidore
      • Hr.Ms. Jan van Brakel
      • Hr.Ms. Van Kinsbergen F 804 >
        • Reisverslagen
      • Hr.Ms. Willem van der Zaan
      • Evertsen klasse >
        • Hr.Ms. Piet Hein
        • Hr.Ms. Kortenaer
        • Hr.Ms Evertsen
      • Fregatten "Marnix" klasse >
        • Hr.Ms. Marnix F 801
        • Hr.Ms. van Speyk F 805
        • Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau F 802 >
          • Reisverslagen
      • Fregatten "Cannon" klasse >
        • Hr.Ms. van Amstel F 806 >
          • Bemanning foto's >
            • Reisverslagen
        • Hr.Ms. de Bitter F 807 >
          • Bemanning foto's >
            • Reisverslagen
        • Hr.Ms. van Ewijck F 808 >
          • Bemanning foto's >
            • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Dubois F 809 >
          • Bemanning foto's >
            • Reisverslagen
        • Hr.Ms. de Zeeuw F 810 >
          • Reisverslagen >
            • verhalen / knipsels
        • Hr.Ms. van Zijll F 811 >
          • Reisverslagen >
            • bemanningsfoto's
          • Korea trip 1954/55
      • Fregatten "Wolf" klasse >
        • Hr.Ms. Wolf F 817 >
          • Bemanning foto's >
            • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Fret F 818 >
          • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Hermelijn F 819 >
          • Bemanning foto's >
            • Knipsels
        • Hr.Ms. Vos F 820
        • Hr.Ms. Panter F 821 >
          • Bemanning foto's
        • Hr.Ms. Jaguar F 822 >
          • Bemanning foto
        • Hr.Ms. Lynx F 823
      • Fregatten "van Speijk" Klasse >
        • Hr.Ms. van Speijk F 802 >
          • Reisverslag >
            • foto's
        • Hr.Ms. van Galen F 803 >
          • Reisverslag >
            • bemanning verteld >
              • foto's
        • Hr.Ms. Tjerk Hiddes F 804 >
          • Reisverslag >
            • foto's
        • Hr.Ms. van Nes F 805 >
          • Reisverslag >
            • foto's
        • Hr.Ms. Isaac Sweers F 814 >
          • foto's
          • Reisverslag
        • Hr.Ms. Evertsen F 815 >
          • Reisverslag >
            • foto's
      • Fregatten " Tromp " klasse >
        • Hr.Ms. Tromp F 801
        • Hr.Ms. De Ruyter F 806
      • Fregatten " Kortenaer "klasse >
        • Hr.Ms. Kortenaer F 807 >
          • Foto's Kortenaer
        • Hr.Ms. Callenburgh F 808 >
          • Foto's Callenburgh
        • Hr.Ms. van Kinsbergen F 809 >
          • Foto's van Kinsbergen
        • Hr.Ms. Banckert F 810
        • Hr.Ms. Piet Hein F 811
        • Pieter Florisz F 812
        • Witte de With F 813
        • Hr.Ms. Abraham Crijnssen F 816 >
          • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Philips van Almonde F 823
        • Hr.Ms. Blois van Treslong F 824
        • Hr.Ms. Jan van Brakel F 825
        • Hr.Ms. Pieter Florisz F 826
      • Fregatten " Jacob van Heemskerk "klasse >
        • Hr.Ms. Jacob van Heemskerk F 812
        • Hr.Ms Witte de With F 813
      • Fregatten " Karel Doorman "klasse >
        • Hr.Ms. Karel Doorman F 827
        • Zr.Ms. van Speyk F 828
        • Hr.Ms. Willem van der Zaan F 829
        • Hr.Ms. Tjerk Hiddes F 830
        • Zr.Ms. Van Amstel F 831
        • Hr.Ms. Van Nes F 833 >
          • de Thursday-war
        • Hr.Ms. Abraham van Hulst F 832
        • Hr.Ms. Van Galen F 834
      • Fregatten "de Zevenprovinciën klasse " >
        • Zr.Ms. de Zeven Provinciën F 802
        • Zr.Ms. Tromp F 803
        • Zr.Ms. de Ruyter F 804
        • Zr.Ms. Evertsen F 805 >
          • Marvo dag
    • Mijnendienst >
      • Opbouw in WO II >
        • Mijnenveegdienst
      • Mijnenleggers vanaf 1875 >
        • Hr.Ms. Braga
        • Hr.Ms. Hadda
        • Hr.Ms. Balder
        • Hr.Ms. Vidar
        • Hr.Ms. Das
        • Hr.Ms. Havik
        • Hr.Ms. Thor
        • Hr.Ms. Bulgia
        • Hr.Ms. Pro Patria
        • Hr.Ms. Triton
        • Hr.Ms. Medusa
        • Hr.Ms. Hydra
        • Hr.Ms. De Schelde
        • Hr.Ms. De Zeemeeuw
        • Hr.Ms. Hellevoetsluis
        • Hr.Ms. Frans Naerebout
        • Hr.Ms.Inspecteur Generaal Twent
        • Hr.Ms. Rotterdam
        • Hr.Ms. Vulcanus
        • Hr.Ms. van Meerlant
        • Hr.Ms. Douwe Aukes
        • Hr.Ms. Nautilus
        • Hr.Ms. Jan van Brakel
        • Hr.Ms. Willem v/d Zaan
        • Hr.Ms. Prins Willem 1
        • Hr.Ms. Koningin Emma
      • Mijnenleggers uit voormalig Nederlands-Indië >
        • Hr.Ms. Assahan
        • Hr.Ms. Siboga
        • Hr.Ms. Serdang
        • Hr.Ms. Cycloop
        • Hr.Ms. Hercules
        • Hr.Ms. Krakatau
        • Hr.Ms Rigel
        • Hr.Ms. Prins van Oranje
        • Hr.Ms. Gouden Leeuw
        • Hr.Ms. Jeanne
        • Hr.Ms Soemenep
        • Hr.Ms. Bankalan
        • Hr.Ms. Ram
        • Hr.Ms. Regulus
        • Hr.Ms. Mijnenlegger 1
      • Mijnenleggers >
        • Onderzeeboot mijnenleggers >
          • M 1
          • O 19
          • O 20
      • Hulpmijnenvegers, ex GouvernementsMarine in Oost-Indië >
        • Hr.Ms. Alor.
        • Hr.Ms. Ardjoeno.
        • Hr.Ms. Aroe.
        • Hr.Ms. Bantam
        • Hr.Ms. Bogor
        • Hr.Ms. Cheribon
        • Hr.Ms Ceram
        • Hr.Ms. Ciska
        • Hr.Ms. Djampea
        • Hr.Ms. Djember
        • Hr.Ms. Djombang
        • Hr.Ms. Endeh
        • Hr.Ms. Enggano
        • Hr.Ms. Fakfak
        • Hr.Ms. Flores
        • Hr.Ms. Garoet
        • Hr.Ms. Gedeh
        • Hr.Ms. Grissee
        • Hr.Ms.Holland
        • Hr.Ms. Kawi
        • Hr.Ms. Lawoe
        • Hr.Ms. Merapi
        • Hr.Ms. Merbaboe
        • Hr.Ms. Rindjani
        • Hr.Ms. Salak
        • Hr.Ms. Slamat
        • Hr.Ms. Smeroe
        • Hr.Ms. Tjerimai
      • Australische Fleetminesweepers
      • M 881 - 882 - 883
      • Motorlaunches >
        • Hr.Ms. Keeten
        • Hr Ms Mastgat
        • Hr.Ms. Zijpe
      • Mijnveegboten >
        • Gevorderde Trawlers >
          • Hr.Ms. Alkmaar.
          • Hr.Ms. Alma
          • Hr.Ms. Andijk.
          • Hr.Ms. Aneta.
          • Hr.Ms. Antje.
          • Hr.Ms. Azimuth.
          • Hr.Ms. Bergen.
          • Hr.Ms. Bloemendaal.
          • Hr.Ms. Bruinvisch.
          • Hr.Ms. Caroline.
          • Hr.Ms. Claesje.
          • Hr.Ms. Dirkje.
          • Hr.Ms. Dolfijn
          • Hr.Ms. En Avant
          • Hr.Ms. Eveline.
          • Hr.Ms. Ewald.
          • Hr.Ms. Gerberdina Johanna.
          • Hr.Ms. Goeree.
          • Hr.Ms. Hercules
          • Hr.Ms. Hollandia.
          • Hr.Ms. Isabel.
          • Hr.Ms. Jaqueline Clasine.
          • Hr.Ms. Limburgia.
          • Hr.Ms. Lybra.
          • Hr.Ms. Maria Elizabeth.
          • Hr.Ms. Maria R. Ommering.
          • Hr.Ms. Maria van Hattum.
          • Hr.Ms. Mico.
          • Hr.Ms. Noordvaarder.
          • Hr.Ms. Rotterdam
          • Hr.Ms. Uiver.
          • Hr.Ms. Vikingbank.
          • Hr.Ms. Walrus
          • Hr.Ms. Witte Zee.
          • Hr.Ms. IJmuiden.
      • Mijnenvegers >
        • Hr.Ms. Heimdall
        • Hr.Ms. M1 ex Marie 1
        • Hr.Ms. M2 ex Marie 2
        • Hr.Ms. M3 ex Anna
        • Hr.Ms. M4. ex Pauline
        • Hr.Ms. A
        • Hr.Ms. B
        • Hr.Ms. C
        • Hr.Ms. D
      • Motorminesweepers ( Mickey's ) >
        • Hr.Ms. Texel
        • Hr.Ms. Vlieland
        • Hr.Ms. Voorne
        • Hr.Ms. Marken I
        • Hr.Ms. Ameland
        • Hr.Ms. Terschelling I
        • Hr.Ms. Rozenburg
        • Hr.Ms. Beveland
        • Hr.Ms. Putten
        • Hr. Ms. Terschelling II
        • Hr.Ms. Marken II
        • Hr.Ms. Wieringen
        • Hr.Ms. IJsselmonde
        • Hr.Ms. Tholen
        • Hr.Ms. Schokland
        • Hr.Ms. Walcheren I
        • Hr. Ms. Overflakkee
        • Hr.Ms. Duiveland
      • Brooklyn Yard Minesweepers. (BYMS). >
        • Hr.Ms. Borndiep
        • Hr.Ms. Deurloo
        • Hr.Ms. Hollansch Diep
        • Hr.Ms. Marsdiep
        • Hr.Ms. Oosterschelde
        • Hr.Ms. Texelstroom
        • Hr.Ms. Vliestroom
        • Hr.Ms. Volkerak
        • Hr. Ms. Westerschelde
        • Hr.Ms. Zuiderdiep
      • Stalen Mijnenvegers van de Jan van Amstel klasse >
        • ingezonden stukken / verhalen >
          • Hr.Ms. Jan van Amstel.
          • Hr.Ms. Pieter de Bitter.
          • Hr.Ms. Abraham Crijnssen.
          • Hr.Ms. Eland Dubois.
          • Hr.Ms. Willem van Ewijck 1.
          • Hr.Ms. Pieter Florisz.
          • Hr.Ms. Jan van Gelder.
          • Hr.Ms. Abraham van der Hulst.
          • Hr.Ms. Abraham van der Hulst. ex-Willem van Ewijck 2.
      • R-Boote, Type MSI. >
        • Hr.Ms Goeree
        • Hr.Ms. Malzwin
        • Hr.Ms. Roompot
        • Hr.Ms. Schiermonnikoog
        • Hr.Ms. Schouwen
        • Hr.Ms. Schulpengat
        • Hr.Ms. Stortemelk
        • Hr.Ms. Urk
        • Hr.Ms. Vlieter
        • Hr.Ms. Walcheren II
      • Beemster klasse >
        • Hr.Ms. Beemster
        • Hr.Ms. Bolsward
        • Hr.Ms. Bedum
        • Hr.Ms. Beilen
        • Hr.Ms. Borculo
        • Hr.Ms. Borne
        • Hr.Ms. Brummen
        • Hr.Ms. Breukelen
        • Hr.Ms. Blaricum
        • Hr.Ms. Brielle
        • Hr.Ms. Breskens
        • Hr.Ms. Bruinisse
        • Hr.Ms. Boxtel
        • Hr.Ms. Brouwershaven
      • Onversaagd klasse >
        • Hr.Ms. Onversaagd
        • Hr.Ms. Onbevreesd
        • Hr.Ms. Onverschrokken
        • Hr.Ms. Onvermoeid
        • Hr.Ms. Onvervaard
        • Hr.Ms. Onverdroten
      • Wildervank Klasse >
        • Hr.Ms. Wildervank
        • Hr.Ms. Steenwijk
        • Hr.Ms. Gieten
        • Hr.Ms Axel
        • Hr.Ms Aalsmeer
        • Hr.Ms. Meppel
        • Hr.Ms. Lochem
        • Hr.Ms. Goes
        • Hr.Ms. Sneek
        • Hr.Ms. Grijpskerk
        • Hr.Ms Elst
        • Hr.Ms. Lisse
      • Van Straelen Klasse >
        • Hr.Ms. Alblas
        • Hr.Ms. Bussemaker
        • Hr.Ms. Lacomblé
        • Hr.Ms. Van Hamel
        • Hr.Ms. Van Straelen
        • Hr.Ms. Van Moppes
        • Hr.Ms. Chömpff
        • Hr.Ms. Van Well Groeneveld
        • Hr.Ms. Schuiling
        • Hr.Ms. Van Versendaal
        • Hr.Ms. Van Der Wel
        • Hr.Ms. van 't Hoff
        • Hr.Ms. Mahu
        • Hr.Ms. Staverman
        • Hr.Ms. Houtepen
        • Hr.Ms. Zomer
      • Dokkum klasse >
        • Hr.Ms. Dokkum M 801
        • Hr.Ms. Hoogezand M 802
        • Hr.Ms. Naaldwijk M 809
        • Hr.Ms. Abcoude M810
        • Hr.Ms. Drachten M 812
        • Hr.Ms. Ommen M 813
        • Hr.Ms. Giethoorn M 815
        • Hr.Ms. Venlo M 817
        • Hr.Ms Woerden M 820
        • Hr.Ms. Naarden M 823
        • Hr.Ms. Hoogeveen M 827
        • Hr.Ms. Sittard M 830
        • Hr.Ms. Gemert
      • Mijnenjagers Dokkum klasse >
        • Hr.Ms. Drunen
        • Hr.Ms. Veere
        • Hr.Ms. Staphorst
      • Mijnenjagers Alkmaar klasse >
        • Hr.Ms. Alkmaar M 852
        • Hr.Ms. Delfzijl M 851
        • Hr.Ms.Dordrecht M 852
        • Hr.Ms. Haarlem M 853
        • Hr.Ms. Harlingen M 854
        • Hr.Ms. Scheveningen M 855
        • Hr.Ms. Maassluis M 856
        • Hr.Ms. Makkum M 857
        • Hr.Ms. Middelburg M 858
        • Hr.Ms. Hellevoetsluis M 859
        • Hr.Ms. Schiedam M 860
        • Hr.Ms. Urk M 861
        • Hr.Ms. Zierikzee M 862
        • Hr.Ms. Vlaardingen M 863
        • Hr.Ms.Willemstad M 864
    • Onderzeedienst >
      • O 1 - O 8
      • O 9 en O 10 Type
      • O 15 Type
      • K XIV en KXV Type
      • O 21 Klasse
      • Dolfijn ex-UK "U"klasse 2e groep
      • Walrus klasse >
        • Hr.Ms. Walrus >
          • Reisverslag
        • Hr.Ms. Zeeleeuw >
          • Reisverslagen
        • Dolfijn Klasse 1943-63 >
          • Zeehond >
            • Reisverslag
          • Tijgerhaai >
            • Reisverslag
            • ingezonden stukken / verhalen
          • Dolfijn >
            • Reisverslag
          • Zwaardvis >
            • Reisverslag
            • ingezonden stukken / verhalen
      • Potvis klasse >
        • Potvis
        • Tonijn
      • Dolfijn klasse >
        • Hr.Ms. Dolfijn >
          • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Zeehond >
          • Reisverslagen
          • Bemanningslijst 1972
          • Bemanningslijst 1973
      • Zwaardvis klasse >
        • Hr.Ms. Zwaardvis
        • Hr.Ms. Tijgerhaai >
          • Reisverslag
      • Walrus klasse 1989- heden >
        • Hr.Ms. Walrus
        • Hr.Ms. Zeeleeuw
        • Hr.Ms. Dolfijn
        • Hr.Ms. Bruinvis
      • Allerlei >
        • ingezonden stukken OZD >
          • Periscoop op
          • 3 clacson's
    • Korvetten >
      • Foto's van div. Korvetten
      • Hr.Ms. Ambon
      • Hr.Ms. Banda
      • Hr. Ms. Batjan >
        • Naar de Oost - 1946
      • Hr.Ms. Boeroe
      • Hr. Ms. Morotai
      • Hr.Ms. Ternate
      • Hr.Ms. Tidore
    • Landingsvaartuigen >
      • Hr.Ms. Ceram
      • Type LCT 3de Groep 1ste serie >
        • LCT 345 / LCT 411 / LCT 456
      • HSL 2677 ( High Speed Launch ) >
        • LST II / LST III / LST IV >
          • LA 101 / LA 102 / LA 103 / LA 104
          • LCM 504 / LT ... ? /
      • LP-Landingsvaartuigen LP 101 t/m 126
      • LCN - Landingsvaartuigen LCN 1 t/m 6
      • Landingsvaartuigen
      • LST 3e groep ( Admiralty type ) >
        • LST 3010 - LST 3035 - LST 3502
      • LST 4e groep
      • L 9607( 1) - L9608(1) - L9609(1) - L 9610 - L 9611 - L 9612
      • L 9607 (II) type
      • L 9601 Type
      • L 9606
      • LCT 3e Groep 2e serie
      • L 9609 ( II ) >
        • Klaar voor vertrek 1952
        • Klep 9 in Ned. Nw. Guinea.
        • Nw. Guinea / Curacao
        • Verslag L 9609
      • LCM Type 1e Groep
      • L 9501 Type LCA
      • L 9521 Type LCA ( staal )
      • L 9531 Type LCPR
      • L 9510 Type MK I Polyester >
        • Polderhuis LCT 737
      • L 9530 Type MK II Polyester
      • L 9536 Type LCA MK III
      • nog niet geplaatst
    • Depot-, Werkschepen en communicatievaartuigen >
      • Duikwerkschepen en duikvaartuigen >
        • Hr.Ms. Hercules A 828
        • Hr.Ms.Cerberus A 895 >
          • Knipsels
        • Hr.Ms. Argus A 847
        • Hr.Ms. Triton A 828
      • Dokkum / Wildervank Klasse >
        • Roermond
        • Leersum
        • Rhenen
        • Waalwijk >
          • foto's a.b.v.Hr.Ms. Waalwijk
        • Woerden
      • EX - RP's >
        • Hr.Ms. Keeten
        • Hr.Ms. Mastgat
        • Hr.Ms. Zijpe
      • Hr.Ms. Nautilus A 849
      • Triton-klasse duikvaartuigen >
        • Hr.Ms Triton A 848
        • Hr.Ms Nautilus A 849
        • Hr.Ms. Hydra. A 850
      • Cerberus-klasse duikvaartuigen >
        • Hr.Ms. Cerberus. A 851
        • Hr.Ms. Argus. A 852
        • Hr.Ms. Nautilus. A 853
        • Hr.Ms. Hydra. A 854
      • Hr.Ms. Argus A 847
      • Hr.Ms. Cerberus A 895
    • MUD Boten Y klasse >
      • Y 8211
      • Y 8212
      • Zeearend
      • Y 8213
      • Y 8214
      • Y 8215
      • Y 8216
      • Y 8217
      • Y 8218
      • Y 8219
      • Y 8220
    • Ondersteuningsschepen >
      • VAM Klasse ( Van Amstel ) >
        • Abraham Crijnssen
        • Pieter Florisz
        • Jan van Gelder
        • Abraham van der Hulst
      • Mercuur uit 1887
      • Mercuur ( 1935-1973 )
      • Mercuur ( 1954 - 1987 )
      • Mercuur 1987 tot heden
      • Van Bochove A 923
      • Onversaagd klasse >
        • Onbevreesd
        • Onvermoeid
        • Onvervaard
        • Onverdroten
      • Vulkaan
      • Medusa
    • Kleine vaartuigen dienst >
      • KVD in de Oost >
        • schepen KVD in de Oost
        • Verhalen uit de Oost
        • foto's uit de Oost
        • 5e Reünie KVD NOI
      • KVD Nederland >
        • verhalen van de KVD
        • Schepen onder de KVD
    • Opnemers en Hydrografische vaartuigen >
      • Ellert de Haan
      • Hydrograaf
      • Luymes ex Japans
      • Y 8240
      • A 904 (1)
      • A 905 (2)
      • Zeefakkel ( Miene )
      • Willebrord Snellius
      • Onversaagd
      • Snellius A 907 >
        • Reisverslagen >
          • Vertrek Snellius
      • Luymes A 902
      • Dregboten >
        • Dreg I
        • Dreg II
        • Dreg III
        • Dreg IV
      • Buyskes type >
        • Buyskes
        • Blommendal
      • Snellius klasse >
        • Snellius A 802
        • Luymes A 803
      • Tydeman
    • Patrouillevaartuigen >
      • Queen Wilhelmina
      • P 861 / P 862
      • Ex- UK HDML Type >
        • In de Oost RP 138
      • Ex - U.S.A. vaartuigen
      • S 1 t/m S 6
      • Gebouwd in Nederlands-Indië
      • RP 131 , RP 146 t/m RP 148
      • Ex - US Higgins type
      • MTB's ( niet in de vaart )
      • TM Boten ( Canadees )
      • Patrouillevaartuigen Diversen.
      • Hr.Ms. Jachthond P 884
      • Balder klasse >
        • Hr.Ms. Balder P 802 >
          • Reisverslag
        • Hr.Ms. Bulgia P 803 >
          • Reisverslag
        • Hr.Ms. Freyr P 804 >
          • Reisverslagen
          • wetenswaardigheden
        • Hr.Ms. Hadda P 805 >
          • Reisverslagen
        • Hr.Ms. Hefring P 806 >
          • Reisverslag
      • P boten Holland klasse >
        • Zr.Ms. Holland P 840
        • Zr.Ms. Zeeland P 841
        • Zr.Ms. Friesland P 842
        • Zr.Ms. Groningen P 843
      • Patrouilleboten D B B O ( MBK )
      • Kustwacht Caribisch gebied
    • MTB's >
      • de Torpdeboten >
        • verder met de MTB's
        • nog meer MTB's en MGB's
        • Vervolg van onze MTB's
        • MTB 38 / Karel Norel
    • Marine Sleepdienst >
      • Marine sleepdienst ( Y ) >
        • Antic - Sorido
        • Lex - Dorus Rijkers
        • Y 8005 / A 842
        • Y 8006 / A 843
        • Y 8008 / A 846
        • Y 8009 / A 851
        • Y 8010 / A 852
        • Y 8011 / A 856 Coehoorn
        • Y 8012 / A 854
        • Y 8013 / A 855
        • Y 8014 / A 857
        • Y 8015 / A 858
        • Y 8016 / BAMBI
        • Y 8017 / DOMBO
        • Y 8018 / 19 Werf klasse >
          • Y 8018 Breezand
          • Y 8019 Balgzand
        • Y 8019 / A 864
        • Y 8021 / A 866
        • Y 8022 / A 867
        • Y 8024 / A 870
        • Y 8025 / A 876
        • Y 8027 / A 848
        • Y 8028 / A 868
        • Y 8029 / A 859
        • Y 8031 / A 849
        • Y 8032 / A 859
        • Berkel Type >
          • Y 8037 Berkel
          • Y 8038 Dintel
          • Y 8039 Dommel
          • Y 8040 IJssel
        • Schelde Type >
          • Y 8055 Schelde
          • Y 8056 Wierbalg
          • Y 8057 Malzwin
          • Y 8058 Zuidwal
          • Y 8059 Westrwal
        • Y 8262
        • Y 8305
        • Y 8581 / Y 8582
        • Y 8590
      • Marine sleepdienst ( A )( RC) en (RS) >
        • A 828 Triton
        • A 828 Hercules
        • A 837 Orkaan
        • A 838 Emma II
        • A 840
        • A 847
        • A 853 - RS 13
        • A 860
        • A 862
        • A 870 Wamandai
        • A 871 Wambrau
        • A 871 Soemenep
        • Wielingen type >
          • A 872 Westgat
          • A 873 Wielingen
        • A 874 - A 875 en A 877
        • Delta TUG 2750 Type >
          • A 874 Linge
          • A 875 Regge
          • A 876 Hunze
          • A 877 Rotte
          • A 878 Gouwe
        • Hybride Kon Marine >
          • A 871 Noordzee
          • A 872 Waddenzee
          • A 873 Zuiderzee
        • RC 17 en RC 18
        • RS 1 Beatrix en RS 2 Margriet
        • RS 21
        • RS 25
      • Foto's sleepboten
    • Diverse KM Vaartuigen >
      • Y 8760 Patria
      • Hr.Ms. Enern - femern - Toern
      • Barnehurst
      • Castor
      • Cressy
      • Motorzeelichters
      • Leeuw
      • Petrus
      • Slamat
      • Sophia
      • Ena A 876
      • Voorwaarts
      • A 880 naamloos
      • Frisc ( diversen)
      • Goeree
      • Gruno
    • Schepen uit de oudheid >
      • Zr.Ms. Bonaire >
        • Bonaire 2019
      • Prins Hendrik der Nederlanden
    • Defensie vaartuigen >
      • Nieuwediep
      • Marsdiep
      • Landtdiep
    • Defensievaartuigen allerlei
  • M.L.D.
    • MLD toestellen op doek
    • Marine Vliegvelden >
      • Alkmaardermeer
      • Aviolanda
      • Braasemermeer
      • De Kooy MVKK >
        • Ingezonden op naam >
          • Marine dagen 2015 / de Kooy
      • Delfzijl
      • De MOK
      • Halong
      • Jefmann MLD NNG
      • Kaimana MLD en KLU
      • Keent
      • Kudelstaart
      • Merauke MLD NNG
      • Mokmer Biak Nw. Guinea
      • Morokrembangang
      • N.E.I. MLD Basis
      • Oostvoorne
      • Schellingwoude
      • Sentani Hollandia Nw. Guinea
      • Soeburg
      • Soesterberg
      • Tandjung Priok Soerabaja
      • Tarakan
      • Ternate
      • Tjilatjap
      • Tjililitan
      • Valkenburg MVKV >
        • MVKV Sluiting
      • Veere
    • Marine Vliegende Vloot >
      • Farman F 22 >
        • Thulin K 1 >
          • Thulin K 2 >
            • Thulin LA
      • Wright Martin R >
        • Wright Martin S >
          • Spijker V 1 >
            • Spijker V 2
      • Wright & Thomson No 3 >
        • Short 184 >
          • Curtiss H 12 >
            • Sopwith Baby Seaplane >
              • Gotha WD 11
      • Friedrichshafen FF-19 >
        • Friedrichshafen FF-29 >
          • Rumpler 6B-2 >
            • Friedrichshafen FF- 33 J-S
      • Friedrichshafen FF - 33 L >
        • Friedrichshafen FF - 49C >
          • Hansa Brandenburg W - 12 >
            • Hansa Brandenburg W 29 >
              • Van Berkel W.A.
      • Van Berkel W-B >
        • Fokker D - VII >
          • Fokker C.I. >
            • Fokker B.I. >
              • Fokker B.II
      • Fokker B III. >
        • Fokker S III >
          • Fairey III - D >
            • Pander D >
              • Fokker C - V.W.
      • Fokker C- V.C. >
        • Fokker C - V.E. >
          • Dornier Wal >
            • Fokker T - IV .a. >
              • Fokker C - VII. W (N.O.I.)
      • Fokker C - VII.W (Ned) >
        • Fokker C - VIII. W >
          • Dornier Do 24K-2 >
            • Fokker C.XIVw
      • Consolidated PBY- 5A >
        • Douglas DB - 7B ( 7C) Boston III >
          • Vought -Sikorsky VS-310 >
            • Beachcraft AT- 11 Kansas
      • North American B - 25 Mitchell >
        • Fairey Swordfish >
          • Consolidated B-24D Liberator MK... >
            • Consolidated B-24J Liberator
      • Fairey Barracuda MK II & MK III >
        • Douglas Dacota C47 ( DC3 ) >
          • North American AT -16A "Harvard:" >
            • Airspeed AS - 10 Oxford Mk 1
      • Taylorcraft Auster Kk. III >
        • Hawker Sea Fury F MK 50 >
          • Supermarine Aea Otter ASR MK1 >
            • Lockheed PV-2 Harpoon
      • Sikorsky S.51 >
        • Grumman Avenger TBM-3E-S-W >
          • Lockheed P2V-5 >
            • Martin Mariner PBM >
              • Ongevallen >
                • Hawker Seahawk
      • Gloster meteor T. Mk 7 >
        • Grumman (C) S2F Tracker >
          • Lockheed Neptune P2V-7S
      • Sikorsky S.55 >
        • Sikorsky S.58 H-34 >
          • Beechcraft TC-45J Navigator
      • Augusta Bell AB-204B - UH-1 >
        • Westland Wasp >
          • Fokker S.11 >
            • Breguet Atlantic SP-13A
      • Westland Lynx >
        • Lockheed P-3 Orion >
          • NH 90
    • MLD Squadron's >
      • VSQ - 1 >
        • Ongeval Gruman Tracker nr. 195
        • Ingezonden op naam >
          • Harry Haffner
        • MLD Crahes >
          • Fairey Firefly
          • De Martin Mariner PBM- 5A >
            • Begrafenis bemanning Martin Mariner >
              • Monument te Abadan
            • Herbegraven bemanning Martin Mariner
          • de laatste vlucht v.d. 212 >
            • Neptune 212-V gekaapt
        • Allerlei..... >
          • Catalina Karel Doorman
      • VSQ - 2
      • VSQ - 3
      • VSQ - 4
      • VSQ - 5
      • VSQ - 7
      • VSQ - 8
      • VSQ - 9
      • VSQ 320
      • VSQ 321
      • VSQ - 860
      • Groep Maritieme Patrouillevliegtuigen ( MARPAT )
      • Marine Luchtvaartschool
      • Foto mix bemanningen >
        • Foto's MLD mix >
          • Ingezonden foto's op naam >
            • Wil Curvers
  • Marine Kazernes, Dependaches, en Opleidingsgebouwen
    • Marine zendstation Ouddorp
    • Marine Hospitaal Overveen
    • Centrale Ziekenboeg Den Helder
    • Marine Hospitaal Driehuis
    • Kon.Inst.Marine Den Helder >
      • PDF over het KIM
    • Marinekazerne Amsterdam ( MKAD )
    • Marinekazerne Parera
    • Marinierskazerne Suffisant
    • Marinekazerne Den Haag
    • Marinekazerne Hellevoetsluis
    • Marinekazerne Voorschoten
    • Marinekazerne Hoek van Holland
    • Marinekazerne Erfprins
    • Marinekazerne Hilversum
    • Marinekazerne Mijnendienst DH
    • Marinekazerne NAVGIS
    • Marinekazerne Onderzeedienst
    • Marinesteunpunt Pointe Blanche
    • Marine Kazerne Vlissingen
    • Marinekazerne Den Helder ( MKWD )
    • Marinierskazerne Doorn
    • Marinierskazerne Aruba >
      • Afzwaaien op Texel
    • Marinierskazerne Joost Dourlein Texel
    • Marinierskazerne Nieuw Guinea
    • Marinierskazerne Rotterdam >
      • DEMAG dependanche
    • Mariniers Kazerne Sorong
    • SCHOOFF
  • Fortificaties
    • Fort Spaarndam
  • Mariniers Korps
    • Mariniers Brigade >
      • Geschiedenis Mariniersbrigade
      • Ingezonden stukken
    • Marinierskapel
    • Mariniersfanfare Curacao
  • Marine Marva's
    • Marine vrouwen >
      • Francien
  • Marine Brandweer
  • Marine Allerlei
    • Koningssloep
    • Is een schip vrouwelijk ?
    • Marine Museum >
      • Toen en nu
      • Tonijn
      • Schorpioen
      • Abraham Crijnssen
    • Matrieel afgevoerd in de WO II
    • Matrieel verliezen MLD in WO II
    • Materieel verliezen der KM in WO II ( 1939-1945 ) >
      • Kruisers
      • Torpedobootjagers
      • Torpedoboten
      • Onderzeeboten
      • Kanonneerboten
      • Rivierkanonneerboten
      • Mijnenleggers
      • Hulpmijnenleggers
      • Mijnenvegers
      • Hulpmijnenvegers
      • Mijnenveegboten
      • Anti - Onderzeeboottrawler
      • Torpedowerkschip
      • Werkschepen
      • Onderzeebootmoederschip
      • Hulpmoederschepen voor TM - boten
      • Torpedomotorboten
      • Onderzeebootjagers
      • Bewakings en Onderzoekingsdienst
      • Marinetanker
      • Hulpbenzinetransportschepen
      • Hulp - Marinedepotschepen
      • Kustverdedigingsschepen
      • Mijnenlichters
      • Opnemingsvaartuigen
      • Luchtbeschermingsschip
      • Kleineschepen
      • Wacht en Logementschepen
      • Schepen v.d. Gouvernementsmarine
      • Hospitaalschepen
    • Matrozen Kapel >
      • Slide show
      • Foto's Matr.Kapel
    • Nieuw Guinea foto's algemeen
    • Rijkswerf >
      • Foto's Rijkswerf
      • Cape Holland / Willemsoord
  • Marine Logement en Immobiele vaartuigen
    • Hr. Ms. Schorpioen
    • Hr.Ms. Buffel >
      • 150 jarige geschiedenis
    • A 888
    • Hr.Ms. Hertog Hendrik A 888
    • Hr.Ms. Neptunus
    • Hr.Ms. Floris
    • Hr.Ms. Douwe Aukes
    • Hr.Ms. Zuiderkruis
    • Hr.Ms. Cornelis Drebbel
    • Hr.Ms. Haarlemmermeer
    • Hr.Ms. Soemba >
      • Documentatie
    • Hr.Ms. Cornelis Drebbel ( botel )
    • Hr.Ms. Thetis ( botel )
    • Hr.Ms. Zeearend A 892
  • Marine erfgoed en Museum schepen
    • Bernisse AMS 60
    • Bonaire
    • Buffel
    • Bulgia
    • Hoogeveen
    • Mahu
    • Mercuur
    • Naarden
    • Roermond
  • Loodswezen
    • North American AT-16A "Harvard" >
      • Airspeed AS- 10 Oxford MKI >
        • Taylorcraft Auster Mk III
    • A 943 Waddenzee
  • Opleidings- en instructievaartuigen
    • Bulgia
    • Gelderland
    • Hendrik Karssen >
      • foto's
    • Hobein
    • Kinsbergen kanonneerboot
    • Van Kinsbergen
    • Kinsbergen Opl. schip MOV
    • Urania 1832-1888
    • Urania 1909-1919 >
      • Urania 1938-2001
    • Urania (2004)
    • Landingsvaartuigen Algemeen
    • Zeefakkel A 903
    • Zeefakkel A 902
  • Reddingswezen
    • Reddingsschepen / acties
  • URL's bevriende websites
  • Contactformulier
  • van de webmaster....
  • URL's - Adressen - Telefoonnummers
  • Schepen van vóór 1900
    • Adder
    • Haai
    • Hekla
    • Kemphaan
    • Pelikaan
    • Proserpina
    • Rijn
    • Sambre
    • Wassenaar
    • Wesp
  • Forten
    • Forten introductie >
      • Waterlinie en fortificaties
De kanonneerboot "Soerabja "( ex- Hr.Ms. De Zeven Provinciën ) zonk op 18 februari te Soerabaja door een Japanse Luchtaanval: het schip werd later door de Japanners geborgen en opnieuw gebruikt, na als batterijschip. Het zonk evenwel in het Westervaarwater. Dit is een opname zoals het schip daar lag in 1946.
Foto
Materieel verliezen Kon. Marine in de tweede wereldoorlog 
Dit overzicht werd voor wat betreft het schepen-gedeelte samengesteld door de heer L. L. von Münching, bibliothecaris van het ministerie van marine.


MARINEBLAD 1968
De Koninklijke Marine leed in de afgelopen oorlog, naast ernstige personele, ook zware materiële verliezen. Er is echter tot op heden, meer dan twintig jaar na het einde van de vijandelijkheden, nog nimmer een volledig overzicht gepubliceerd van deze verliezen, waaruit blijkt wat er met de schepen en vliegtuigen is geschied. (noot webmaster : uitgave 1968 )Tal van schepen, die in de meidagen van 1940 of in de eerste donkere dagen van maart 1942 in de havens op Java tot zinken zijn gebracht, werden door de bezetter gelicht, her­steld en hadden soms nog een avontuurlijke loopbaan. Een mooi voorbeeld hiervan is ons oude pantserdekschip Hr. Ms. „Gelderland", dat juist vóór het uitbreken van de tweede wereldoorlog uit dienst werd gesteld na bijna veertig jaar tot de vloot te heb­ben behoord en nu in Duitse handen viel. Na op een Nederlandse werf te zijn ver­bouwd, kwam het als luchtafweerschip bij de Duitse marine in dienst onder de naam ..Niobe". Medio juli 1944 bezegelden Russische torpedo-bommenwerpers het lot van het schip bij Kotka in de Finse Golf! Een ander voorbeeld is het einde van onze „be­roemde" onderzeeboot „K XVIII", die in Soerabaja tot zinken werd gebracht in de eerste dagen van maart 1942, doch later door de Japanners werd gelicht en gedeeltelijk werd hersteld en nu voor hen als „air warning picket huik" vóór de ingang van het Westervaarwater werd gebaseerd. Daar viel de boot nog ten offer aan een torpedo van een Britse onderzeeboot! Het zijn maar twee voorbeelden, maar hiermede is toch wel aangetoond, dat sommige schepen nog een tijd in vijandelijke handen zijn geweest, alvorens de golven zich voorgoed boven hen sloten.

De verliezen die de Koninklijke Marine leed waren vaak ook véél ernstiger, dan een ..dorre staat" met cijfers aantoont: die schepen, die in de meidagen van 1940 door ge­vechtshandelingen verloren gingen, waren maar gering in aantal, doch de gevolgen waren verstrekkend, want door de bezetting van het moederland was de kans op uit­breiding van de vloot met produkten van Nederlandse werven verkeken. Daarbij kwam, dat de scheepsbouw in het toenmalige Nederlands-Indië nog in de kinderschoenen stond; men beschikte daar niet over ervaring op het gebied van scheepsbouw en dus zeker niet met de bouw van oorlogsschepen. Zo hebben wij op die werven nog wel een aantal kleine scheepjes kunnen bouwen, die ook bij de Koninklijke Marine nuttig werk hebben verricht, maar om echte gevechtsschepen te bouwen, daartoe waren die werven niet in staat.De beide kruisers en drie van de vier in aanbouw zijnde torpedobootjagers — alleen de nog-niet voltooide „Isaac Sweers" ontsnapte naar Engeland op sleeptouw van de sleepboot „Zwarte Zee" — gingen derhalve voor de Koninklijke Marine verloren, evenals nog drie onderzeeboten, 3 kanonneerboten, een snel marinetankschip, 12 mijnenveegboten, enz.

Van de plannen voor de bouw van drie slagkruisers voor onze vloot in de wateren van Nederlands-Indië zullen we maar in het geheel niet spreken: drie slagkruisers, bewa­pend met 9 kanons van 28 cm. en een 32 mijls vaart in tropische wateren, waarvan de bouw in april 1940 door de Volksraad was goedgekeurd en die medio 1940 bij Neder­landse werven zouden worden besteld, zijn er nooit meer gekomen. Zo is er van de gehele vloot, die begin 1940 in aanbouw of geprojecteerd was, practisch niets meer bij de marine tijdens de oorlog in dienst gekomen. Wat zich in een tamelijk ver bouwsta­dium op de werven bevond, viel in handen van de bezetter, die er soms gebruik van
heeft gemaakt.

Van onze kruisers overleefden alleen de beide laatste aanwinsten, Hr. Ms. „Tromp'' en Hr. Ms. „Jacob van Heemskerck" de oorlog. Eerstgenoemde door de toevallige omstandigheid dat de beschadigingen tijdens het nachtgevecht in Straat Badoeng zó ernstig waren, dat het schip naar Australië moest worden gezonden voor herstel en laatstgenoemde omdat het schip net te laat in de Indische wateren arriveerde om nog aan de strijd deel te nemen en na een aanval van Japanse vliegtuigen ten zuiden van Straat Soenda, naar Colombo werd teruggeroepen. Van onze totale kruisersterkte (5 eenheden met 26.682 ton standaard-waterverplaatsing) resteerden er na de oorlog nog slechts 2 met 6.900 ton of 25 %. Rekenen we de beide in aanbouw zijnde kruisers (tezamen 16.700 ton), die voor de oorlogvoering werden uitgeschakeld ten gevolge van de bezetting mee, dan wordt het verliespercentage nog hoger en stijgt van 75 tot 84 %!

Ook onze vloot van torpedobootjagers kwam gedecimeerd uit de strijd te voorschijn: de acht vertrouwde jagers van de „Admiralen"-klasse gingen alle verloren: Hr. Ms. „van Galen" in Nederland en de resterende zeven in de Indische wateren. Van de vier in aanbouw zijnde jagers van de „Gerard Callenburgh"-klasse werd alleen de tijdig naar Engeland gebrachte „Isaac Sweers" in dienst gesteld bij de Koninklijke Marine. Helaas ging deze fraaie en succesvolle jager verloren bij de geallieerde invasie van Noord Afrika in november 1942, na een eervolle staat van dienst. Het is nog altijd on­begrijpelijk, waarom men dit schip nimmer heeft onderscheiden met de Koninklijke vermelding bij Dagorder. Van de resterende drie jagers werd er één, de „Gerard Cal-lenburgh", voor de Duitse marine afgebouwd. Deze kwam als „ZH l" in dienst; deze jager ging op 9 juni 1944 in het Kanaal in gevecht met Poolse en Canadese destroyers ten onder. Alleen de beide tijdens de oorlog overgenomen voormalige Britse jagers

Foto
van de „N"-klasse, die als „van Galen" en „Tjerk Hiddes" in dienst waren gesteld, overleefden de oorlog. Dit wil dus zeggen, dat wij van de elf torpedobootjagers (met 16.376 ton standaard w.v.) die in dienst zijn geweest — de tijdelijk onder Nederlandse vlag gebrachte Britse jager H.M.S. „Campbeltown" buiten beschouwing gelaten — er niet minder dan 9 verloren zijn gegaan. Dat is 80 % van de tonnage!

Van de groep torpedoboten, die in de meidagen van 1940 in dienst was — hoeveel marineofficieren uit die dagen hadden er herinneringen aan de „bootjesreizen" uit hun adelborstentijd? — verloren we de „Z 3", die door de commandant op de leidam van het Krabbersgat te Enkhuizen werd gezet en daar in brand werd gestoken. Het roestige wrak lag daar nog lange tijd als een wrede herinnering aan de strijd in de mei­dagen. De nog oudere „G 13" en „G 15" wisten naar Engeland uit te wijken en heb­ben onder Britse marinevlag nog enkele jaren gevaren, alvorens de snijbrander zich over hen ontfermde. De „G 16", die op de Rijkswerf te Den Helder in conservatie lag, werd door marinepersoneel tot zinken gebracht, doch de Duitsers zagen nog iets in het scheepje. Het werd te Amsterdam geheel herbouwd en kwam als „TFA 9" in ge­bruik bij het torpedo-inschietbedrijf te Eckernförde bij Kiel. Hierbij staat een afbeel­ding van dit schip, waarin maar weinige de voormalige „G 16" zullen herkennen. De „TFA 9" overleefde zelfs nog de oorlog en keerde op de Rijkswerf terug om het laatste deel van haar leven te slijten als gevechtsschijf voor de Koninklijke Marine. De „Z 5" tot en met „Z 8" weken naar Engeland uit en voeren nog enige tijd onder Britse vlag, doch tegen het einde van de oorlog hadden zij het einde van hun loopbaan bereikt en gingen naar de sloper.

Van onze grote onderzeebootvloot (12 „K"- en 15 ,,O"-boten), die op 10 mei 1940 in dienst waren of met spoed in dienst werden gesteld, verloren we er 14 door gevechts­acties en vier werden er tijdens de oorlog uit de sterkte afgevoerd wegens ouderdoms-verschijnselen. Drie in aanbouw zijnde boten („O 25" tot en met ,,O 27") vielen in Duitse handen; slechts de „UD 5" (ex ,,O 27") werd na de oorlog teruggevonden en keerde onder de oude naam terug bij de Koninklijke Marine.

Tijdens de oorlog kwamen drie nieuwe onderzeeboten in dienst: Hr. Ms. „Dolfijn", Hr. Ms. „Zwaardvisch" en Hr. Ms. „Tijgerhaai", terwijl wij daarnaast nog de beschik­king kregen over Hr. Ms. „Zeehond" (ex H.M.S. „Sturgeon") als oefenboot. Aan het eind van de oorlog hadden wij nog slechts 2 van de „K"-boten en 7 van de „O"-boten, doch de eerstgenoemde (Hr. Ms. „K XIV" en „K XV") en vier van de „O"-boten (Hr. Ms. „O 9", „O 10", „O 14" en „O 15") werden spoedig uit de sterkte afgevoerd. Alleen de drie modernste boten (Hr. Ms. ,,O 21", „O 23" en „O 24") ble­ven nog in dienst, met de beide voormalige Britse onderzeeboten van de „T"-klasse. Hr. Ms. „Dolfijn" verdween ook al vrij spoedig, omdat zij voor normaal gebruik te klein was. Van onze 27 vóór-oorlogse eenheden resteerden voor de operatieve vloot in 1945 dus nog slechts drie met 2.961 ton of 16 %. De overige boten waren in de strijd gebleven of waren dusdanig verouderd, dat zij voor verder gebruik niet meer in aan­merking kwamen. Van onze gehele vloot onderzeeboten, dus incl. de tijdens de oorlog verworven eenheden (in totaal 30 met 21.308 ton), resteerden er slechts 5 met 5.141 ton of 24%.

Evenals de onderzeeboten kwam ook de groep kanonneerboten gedecimeerd uit de strijd te voorschijn: van de acht eenheden met 13.451 ton, waarover wij op de 10e mei 1940 beschikten, resteerden er in augustus 1945 nog slechts 4 met 5.207 ton. Dit waren Hr. Ms. „van Kinsbergen", de modernste eenheid, verder de als „terrible twins" be­kende Hr. Ms. „Flores" en „Soemba" — beide onderscheiden met de Koninklijke Vermelding bij Dagorder — en de „Gruno", die echter al spoedig uit de sterkte werd afgevoerd. 40 % van de tonnage bleef behouden, meer dan de helft ging verloren. Drie kanonneerboten stonden in mei 1940 op de helling, de ,,K l" tot en met „K 3"; vier van dit type waren nog geprojecteerd („K 4" tot en met „K 7"), doch zijn niet meer gebouwd. Slechts één van de drie keerde na de oorlog terug, n.l. Hr. Ms. „K 3", die bij de indienststelling op 18 juni 1946 Hr. Ms. „van Speijk" werd gedoopt, over­eenkomstig het K.B. van 11 februari 1831 no 81, waarbij werd bepaald dat steeds één van onze oorlogsschepen de naam „van Speijk" moest voeren in verband met het heldhaftig gedrag van de jeugdige luitenant ter zee der 2e klasse J. C. J. van Speijk tijdens de Belgische Opstand. Weliswaar overleefde ook Hr. Ms. „K 2" de oorlog, doch de romp was zodanig gehavend, dat herstel niet lonend werd geacht. Hierbij moet nog worden opgemerkt, dat Hr. Ms. „van Speijk" niet met de oorspronkelijke Burmeister & Wainmotoren was uitgerust, doch met twee Duitse onderzeebootmo­toren van het type Humboldt-Klöckner-Deutz. Later werden deze vervangen door de beide dieselmotoren van Hr. Ms. „O 23", toen deze boot voor sloop werd verkocht en de motoren nog in goede staat bleken te zijn en een groter vermogen konden ontwik­kelen dan de oude Duitse motoren.

Van deze categorie schepen zijn eigenlijk alleen Hr. Ms. „Flores" en „Soemba" voor hun oorspronkelijke taak gebruikt; de overige schepen zijn voornamelijk ingezet bij konvooi- en escortediensten.
Tijdens de oorlog werd deze categorie nog uitgebreid met het fregat Hr. Ms. „Johan Maurits van Nassau" (ex H.M.S. „Ribble") die, van de Britse marine werd overgeno­men, alsmede Hr. Ms. „Queen Wilhelmina" (ex „PC 468"), die onder de bepalingen van de Leen- en Pachtwet werd verkregen. Beide overleefden de oorlog.
De groep der rivierkanonneerboten — beter bekend als de „strijkijzers" — verdween uit onze vloot. Het is zeker dat de „Tyr" in 1945 nog bestond, doch dit uit 1877 date­rende schip keerde — gelukkig —• toch niet bij de actieve vloot terug. Toch bleef nog een enkel „strijkijzer" bij de vloot in een andere functie: als ik het juist heb verdween pas op l juli 1966 met de „Y 8593" (vlotkombuis), de voormalige kanonneerboot „Sperwer", daterend van 1876, als laatste van deze scheepjes uit de vloot.
De mijnenleggers, waarover de Koninklijke Marine in 1940 beschikte, leden ook zwa­re verliezen. Van de 11 eenheden met 9.658 ton, keerden slechts 4 met 3.402 ton terug in Nederland; gelukkig behoorde hierbij onze modernste mijnenleggers, Hr. Ms. „Willem van der Zaan" en „Jan van Brakel", waarvan laatstgenoemde spoedig een andere functie kreeg. Eerstgenoemde werd later geclassificeerd tot fregat en de „Jan van Brakel" werd eerst moederschip voor mijnenvegers in Indonesië, vervolgens pa­trouillevaartuig, hulp-opnemer en later ook fregat. De te Soerabaja in aanbouw zijnde mijnenlegger is door de Japanners niet afgebouwd
.

De mijnenleggers „Ram" en „Regulus", die op Java werden gebouwd en waarvan eerstgenoemde nog in december 1941 tewater werd gelaten, zijn door de Japanners ge­deeltelijk afgebouwd. De „Ram" werd te Soerabaja teruggevonden, nog niet geheel gereed; de „Regulus" viel een maand vóór het einde van de oorlog ten offer aan een Amerikaanse onderzeeboottorpedo. 
Het is merkwaardig, dat alle hulpmijnenleggers de oorlog hebben overleefd. De beide motorschepen van de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland, die in Nederland als hulp-mijnenlegger fungeerden, werden weliswaar door de Franse troepen tot zin­ken gebracht, doch zijn gelicht en hersteld; de drie, die in maart 1942 te Soerabaja door de eigen bemanningen tot zinken werden gebracht, zijn alle na de oorlog terug­gevonden en daarna overgedragen aan de Dienst van Scheepvaart.
Een bijzonder zware tol betaalde onze mijnenvegers; de vier boten A tot en met D zijn alle in Soerabaja tot zinken gebracht en hoewel er drie door de Japanners zijn gelicht en gebruikt, gingen zij onder Japanse vlag nogmaals verloren. Van de acht eenheden van de „Jan van AmsteF'-klasse gingen er zes in de oorlog verloren, doch hiervan zijn er twee in Duitse havens na de oorlog teruggevonden, waarbij de in mei 1940 in aan­bouw zijnde mijnenveger „Willem van Ewijk", zodat men na de oorlog nog over vier mijnenvegers van dit soort beschikte.
Van onze twee groepen houten mijnenvegers, die tijdens de oorlog in Engeland zijn aangekocht, gingen twee van de kleinste groep (Hr. Ms. „Marken" en Hr. Ms. „Ter-schelling") verloren en werden door gelijknamige schepen vervangen. De vier in Nederland verblijvende mijnenvegers „M l" tot en met „M 4", die geduren­de de mobilisatie te Umuiden waren gebaseerd en daar alle tot zinken zijn gebracht gingen dus verloren, doch gelukkig keerden er twee na de oorlog terug, doch alleen nog om dienst te doen als sleepboot.
Van de 10.289 ton aan mijnenvegers verloren wij in de oorlog 4.353 ton of ruim 40 %. Zoals hiervoor gezegd keerden er weliswaar nog enkele uit Duitsland terug, waardoor het verliespercentage wat minder werd, doch de verliezen waren toch respectabel.
Van de 29 hulpmijnenvegers, die gedurende de mobilisatie in Nederland en tijdens de oorlog in Engeland in dienst zijn geweest bij de Koninklijke Marine, gingen er slechts twee verloren in de Britse wateren, n.l. Hr. Ms. „Caroline" en Hr. Ms. „Eveline". Van de 28 hulpmijnenvegers, die in de Indische wateren in gebruik zijn geweest (incl. vier in aanbouw zijnde), gingen er 25 verloren; alleen het uit drie boten bestaande flottielje onder bevel van de toenmalige luitenant ter zee der Ie klasse J. J. C. Korthals Altes, wist naar Australië te ontsnappen. Er zijn na de oorlog nog wel enkele van deze voormalige gewestelijke vaartuigen in Soerabaja teruggevonden, doch deze zijn niet meer als hulpmij nenveger ingezet.

Van de vaartuigen van de Bewakings- en Onderzoekingsdienst, die gedurende de mobili­satieperiode en tijdens de oorlogsdagen in Nederland in dienst waren, verloren we er vijf (daarbij gerekend de oude torpedoboot „Christiaan Cornelis" van de Bewakings- en Onderzoekingsdienst Bovenrivieren) van de totaal 37. De verliezen in de Indische wateren waren véél hoger: alle tien scheepjes zijn in de eerste dagen van maart 1942 tot zinken gebracht en slechts twee hiervan zijn na de oorlog teruggevonden. Voorts zijn alle 26 „P"-boten (P l tot en met P 22 en P 37 tot en met P 40) tot zinken gebracht; hiervan keerden er slechts zes na de oorlog bij de Koninklijke Marine terug. De vaar­tuigen van de Bewakings- en Onderzoekingsdienst in West-Indië leden geen verliezen.

De marinetanker, die in mei 1940 in aanbouw was, werd door de Duitsers in beslag ge­nomen en onder de naam „Karaten" bij de Duitse marine ingelijfd. Waarom de Duit­sers deze supersnelle tanker — een topsnelheid van 17 mijl was voor die dagen uitzonderlijk hoog — uitsluitend hebben gebruikt als drijvende opslagplaats voor brandstof voor dieselmotoren voor de in Noorwegen gebaseerde onderzeebootflottieljes, is niet bekend. Hoeveel nuttiger hadden zij dit schip niet kunnen gebruiken alsvoorraadschip voor raiders en onderzeeboten, zoals zij zovele tankers hebben ingezet. Helaas werd het schip na de oorlog aan de U.S.S.R. toebedeeld in plaats van het aan Nederland te­rug te geven.

Van de tien hulpmarinetankers gingen er zeven in de oorlog verloren, doch twee zijn na de oorlog teruggevonden en toen aan de eigenaren teruggegeven.

De vloot van de Gouvernements Marine verdween practisch; alleen Hr. Ms. „Zuider­kruis" wist na Colombo te ontkomen en keerde na de oorlog in de Indische wateren terug. Van de in maart 1942 gezonken en door de bemanning tot zinken gebrachte schepen, werden er nog vier na de oorlog teruggevonden, de „Albatros", „Eridanus". „Fazant" en „Gemma", doch deze overgebleven schepen kwamen alle bij de Dienst van Scheepvaart.

We hebben nu achtereenvolgens de belangrijkste groepen schepen bezien, doch het is ook de moeite waard om te weten hoeveel en wat er in de meidagen van 1940 in totaal verloren ging. Bij gevechtsacties en door de bemanning tot zinken gebracht werden: l torpedobootjager (Hr. Ms. „van Galen"), 2 torpedoboten, 3 onderzeeboten, 3 kanon-neerboten, 6 rivierkanonneerboten, l mijnenlegger, 2 hulpmijnenleggers, 7 mijnen­vegers, 5 bewakingsvaartuigen, 3 kustverdedigingsschepen, 2 mijnenlichters, l opne­mingsvaartuig, 3 kleine vaartuigen en 2 hulp-hospitaalscheepjes. In totaal was dit 24.752 ton standaard en 1.078 brt. Rekenen we echter ook de in aanbouw zijnde sche­pen mee (2 kruisers, 3 torpedobootjagers, 3 onderzeeboten, 3 kanonneerboten, 12 mijnenveegboten, 10 TM-boten, l tankboot), dan zijn de cijfers 54.684 ton standaard en 6.480 brt. Deze laatste cijfers geven natuurlijk een enigszins scheef beeld, want enkele van de in aanbouw zijnde schepen zijn na de oorlog teruggevonden, b.v. de rompen van de beide kruisers, één onderzeeboot, één kanonneerboot, e.d.

De strijd, die anderhalfjaar later in het toenmalige Nederlands-Indië ontbrandde, bracht de Koninklijke Marine nog veel ernstiger verliezen toe; practisch de gehele varende vloot in dit gebied ging strijdend ten onder: 2 kruisers, 7 torpedobootjagers. 8 onderzeeboten, l kanonneerboot, 7 mijnenleggers, 3 hulpmijnenleggers, 7 mijnen­vegers, 25 hulpmijnenvegers, 3 onderzeebootjagers en hulp-mijnenvegers, (alle in aan­bouw), l torpedowerkschip, 3 werkschepen, 2 hulpmoederschepen voor TM-boten. 19 TM-boten, 4 onderzeebootjagers, 52 vaartuigen van de Bewakings- en Onder-zoekingsdienst, 7 hulpmarinetankers, 4 benzinetransportschepen, 2 benzinedepot-schepen, 2 opnemingsvaartuigen, l luchtbeschermingsschip, 18 schepen van de ge-militairiseerde Gouvernementsmarine en l hospitaalschip met tezamen 74.919 tor. standaard en 58.704 brt. werden tot zinken gebracht.

De enkele schepen, die in Britse wateren opereerden en die, welke uit het toenmalige Nederlands-Indië naar Colombo en Australië wisten uit te wijken, werden opnieuw ingezet en opnieuw traden daarbij verliezen op. Eén kruiser (Hr. Ms. „Sumatra", die als blokschip voor de kust van Normandië tot zinken werd gebracht), l torpedoboot-jager (Hr. Ms. „Isaac Sweers"), 3 onderzeeboten, 3 mijnenvegers, 3 TM-boten, l onderzeebootmoederschip (Hr. Ms. „Colombia") konden opnieuw uit de vlootlijst worden geschrapt.
Nemen we al deze verliezen samen, inclusief de in aanbouw zijnde schepen, dan is de tonnage daarvan 132.519 ton standaard en 68.028 brt. Deze cijfers worden gevormd door 229 eenheden van de Koninklijke Marine en 36 voormalige koopvaardijschepen, die, varende in dienst bij de Koninklijke Marine, verloren gingen, zodat we in totaal niet minder dan 265 schepen verloren! Hierbij zijn de hospitaalschepen buiten beschou­wing gebleven; tellen wij deze erbij — hoewel het juist géén oorlogsschepen zijn — dan moet het laatste cijfer nog met 6.307 brt. worden vermeerderd.

Foto
Homepage