|
NH90-maritieme gevechtshelikopter
De NH90 is in de eerste plaats een maritieme (gevechts)helikopter die kan opereren vanaf patrouilleschepen en luchtverdedigings- en commandofregatten. Defensie gebruikt het toestel ook als transporthelikopter boven land of vanaf bijvoorbeeld vanaf de amfibische transportschepen en het nieuwe Joint logistic Support Ship Karel Doorman. Bijvoorbeeld voor het afzetten van special forces, zoals boarding teams. |
Rollen
Nederland heeft 1 versie aangeschaft die in 2 rollen wordt ingezet:
Nederland heeft 1 versie aangeschaft die in 2 rollen wordt ingezet:
- 12 exemplaren als Nato Frigate Helicopter (NFH). Deze boordhelikopters vormen een geïntegreerd deel van het schip op missie. Ze zijn voorzien van alle systemen die nodig zijn voor de maritieme gevechtstaak.
- 8 exemplaren als Tactical Nato Frigate Helicopter (TNFH). Als tactische transporthelikopter worden ze zowel op land als op zee gebruikt. Voor het uitvoeren van de transporttaak zijn systemen verwijderd als de sonar en het control station van de sensoroperator. Dit levert ruimte en een gewichtsbesparing op. In de TNFH-rol is het toestel wel weer voorzien van een raketwaarschuwingssysteem voor het optreden boven land.
|
Taken
De NH90 kan vanaf marineschepen worden ingezet voor onderzeebootbestrijding. Hiervoor heeft het de HELRAS en kan het toestel worden uitgerust met 2 torpedo’s. De helikopter wordt verder ingezet voor:
|
|
Sensoren
De helikopter onderscheidt zich van zijn voorganger, de Westland Lynx, door een samenhangend missiesysteem. Dit omvat verschillende geavanceerde sensoren. Dankzij de radar (de ronde schijf aan de onderkant) en sonar kan de bemanning over grote afstand boven water en ook onder water kijken. Onder meer de warmtebeeldapparatuur (FLIR) maakt het mogelijk om de taken ook uit te voeren in het donker, met slecht weer en slecht zicht. Ook kan de bemanning dankzij de FLIR doelen visueel identificeren die op grote afstand zijn gevonden met de radar.
De NH90 is daarnaast aanzienlijk groter en ongeveer 2 keer zo zwaar als de Westland Lynx. De helikopter kan 14 passagiers vervoeren of 6 liggende patiënten.
De NH90 is een tweemotorige multirole helikopter gebouwd door NHIndustries, een bedrijf opgericht door Agusta, Eurocopter en Fokker Aerospace.
De NH90 kan gevlogen worden door één vlieger en is ontworpen om overdag en 's nachts te vliegen en in slechtweercondities.
De helikopter onderscheidt zich van zijn voorganger, de Westland Lynx, door een samenhangend missiesysteem. Dit omvat verschillende geavanceerde sensoren. Dankzij de radar (de ronde schijf aan de onderkant) en sonar kan de bemanning over grote afstand boven water en ook onder water kijken. Onder meer de warmtebeeldapparatuur (FLIR) maakt het mogelijk om de taken ook uit te voeren in het donker, met slecht weer en slecht zicht. Ook kan de bemanning dankzij de FLIR doelen visueel identificeren die op grote afstand zijn gevonden met de radar.
De NH90 is daarnaast aanzienlijk groter en ongeveer 2 keer zo zwaar als de Westland Lynx. De helikopter kan 14 passagiers vervoeren of 6 liggende patiënten.
De NH90 is een tweemotorige multirole helikopter gebouwd door NHIndustries, een bedrijf opgericht door Agusta, Eurocopter en Fokker Aerospace.
De NH90 kan gevlogen worden door één vlieger en is ontworpen om overdag en 's nachts te vliegen en in slechtweercondities.
Geschiedenis
Op 1 september 1992 tekende NH Industries een NH90 design-and-developmentcontract met NAHEMA (NATO Helicopter Management Agency). Dit bureau vertegenwoordigde de vier participerende landen: Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland. Portugal kwam erbij op 21 juni 2001. Het ontwerpen begon in 1993. Het eerste prototype, de PT1, maakte zijn eerste vlucht op 18 december 1995.
Het tweede prototype, de PT2, vloog op 19 maart 1997, en het derde prototype, de PT3, volgde op 27 november 1998. Op 30 juni 2000 werd een industrialisatie en first-batch contract getekend voor 298 NH90's tussen NAHEMA en NHI. In 2001 tekende nog drie klanten kooporders:
Op 29 augustus 2003 bestelde Griekenland 34 NH90's, met een optie op nog eens 14 stuks.
In 2005 bestelde Australië er 12. Dit aantal werd in juni 2006 uitgebreid met 34, wat het totaal op 46 brengt. In Australische dienst zal de NH90 MRH-90 genoemd worden, waarbij MRH staat voor Multi-Role Helicopter. NH Industries heeft meerdere problemen gehad, waardoor de leveringen met ongeveer twee jaar vertraagd zijn . De eerste leveringen zijn gedaan in december 2006, 2 toestellen (in TTH versie) werden geleverd aan het Duitse opleidingscentrum in Bückeburg.
Vanaf 2007 zullen de Italiaanse en Franse marine hun NFH versies krijgen.
Ook zullen dan de eerste Zweedse en Noorse NH90's geleverd worden.
In juli 2006 tekende de Saoedische regering een contract voor in totaal 142 helikopters: 64 NH90, 20 Eurocopter Cougar, 42 Eurocopter Fennec, 4 Eurocopter Panther marine versie en 12 Eurocopter Tiger gevechtshelikopters. Ook tekende Nieuw-Zeeland een contract voor 8 NH90's om de UH-1 Iroquois van de luchtmacht te vervangen.
België tekende in juni 2007 een contract voor 8 toestellen als vervanging van de SeaKing, met 2 TTH's in optie.
In 2012 besloot Portugal het contract voor 10 exemplaren te ontbinden.
Versies
NFH: NATO Frigate Helicopter
De NFH versie is primair bedoeld voor onderzeebootbestrijding vanaf moederschepen (fregatten en jagers). Dit type wordt dan aangeduid als NH90(M) (waarbij de M staat voor Maritiem)
Verder kan dit type taken uitvoeren op het gebied van oppervlakte-oorlogvoering (i.c. aanvallen van andere oorlogsschepen met behulp van zeedoelraketten), opsporing en redding (Search and rescue) en ondersteuning verlenen bij het onderscheppen van drugstransporten en het boarden (i.c. het aan boord laten van mariniers en/of politiepersoneel) van schepen (maritieme interdictie).
Ook kunnen deze toestellen beperkt worden ingezet bij luchtverdediging (mits uitgerust met Stinger raketten - of vergelijkbaar), bevoorrading van schepen (het zogenaamde vertrep - vertical replenishment) en troepentransport.
Deze toestellen zijn uitgerust om zowel overdag als 's nachts te kunnen vliegen en ook in slecht weer, als het schip niet stabiel is.
TTH: Tactical Transport Helicopter
De primaire rol van de TTH versie is het transport van 20 militairen of meer dan 2.500 kg aan vracht. Ook zijn de toestellen geschikt voor Search & Rescue.
Andere mogelijke taken zijn medische evacuaties (MEDEVAC - medical evacuation, met maximaal 12 brancards), speciale operaties, electronic warfare, vliegende commandopost, parachuting, VIP transport en opleiding.
De TTH heeft onder meer zelfdichtende brandstoftanks, in verband met het risico boven land beschoten te worden door afweergeschut.
Aangepaste versies
Een kruisbestuiving tussen de NFH en de TTH is de Marinised TTH (MTTH). Dit is een transporthelikopter voor gebruik vanaf zee. In wezen een TTH variant, maar voorzien van het landingsgestel en de opvouwbare rotorbladen van de NFH.
De TNFH (Tactical NFH) is een uitgeklede NFH, die net als de MTTH transporttaken vanaf zee moet uitvoeren. De TNFH is de "landscoped" versie van de NFH, maar dan zonder de zelfdichtende brandstoftanks van de TTH.
Prijzen
In 2001 taxeerde Frankrijk de kosten van €19 miljoen voor de TTH tot €30 miljoen voor de NFH. Italië tekende een contract van €3,2 miljard voor haar 116 (+ 1 optie) helikopters, met levering tussen 2000 tot 2018.
In 1999 wilde Defensie voor een bedrag van 1,3 miljard gulden twintig exemplaren van de NH90 kopen ter vervanging van de Lynx-helikopters van de marine dat wil zeggen circa dertig miljoen euro per stuk. In 2011 was de prijs voor de 20 exemplaren gestegen tot 1 miljard euro, oftewel €50 miljoen per stuk. Naar verwachting is met de materiële exploitatie van de 20 NH90 helikopters een kostenbedrag gemoeid van €20 miljoen à € 25 miljoen per jaar.
Op 1 september 1992 tekende NH Industries een NH90 design-and-developmentcontract met NAHEMA (NATO Helicopter Management Agency). Dit bureau vertegenwoordigde de vier participerende landen: Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland. Portugal kwam erbij op 21 juni 2001. Het ontwerpen begon in 1993. Het eerste prototype, de PT1, maakte zijn eerste vlucht op 18 december 1995.
Het tweede prototype, de PT2, vloog op 19 maart 1997, en het derde prototype, de PT3, volgde op 27 november 1998. Op 30 juni 2000 werd een industrialisatie en first-batch contract getekend voor 298 NH90's tussen NAHEMA en NHI. In 2001 tekende nog drie klanten kooporders:
Op 29 augustus 2003 bestelde Griekenland 34 NH90's, met een optie op nog eens 14 stuks.
In 2005 bestelde Australië er 12. Dit aantal werd in juni 2006 uitgebreid met 34, wat het totaal op 46 brengt. In Australische dienst zal de NH90 MRH-90 genoemd worden, waarbij MRH staat voor Multi-Role Helicopter. NH Industries heeft meerdere problemen gehad, waardoor de leveringen met ongeveer twee jaar vertraagd zijn . De eerste leveringen zijn gedaan in december 2006, 2 toestellen (in TTH versie) werden geleverd aan het Duitse opleidingscentrum in Bückeburg.
Vanaf 2007 zullen de Italiaanse en Franse marine hun NFH versies krijgen.
Ook zullen dan de eerste Zweedse en Noorse NH90's geleverd worden.
In juli 2006 tekende de Saoedische regering een contract voor in totaal 142 helikopters: 64 NH90, 20 Eurocopter Cougar, 42 Eurocopter Fennec, 4 Eurocopter Panther marine versie en 12 Eurocopter Tiger gevechtshelikopters. Ook tekende Nieuw-Zeeland een contract voor 8 NH90's om de UH-1 Iroquois van de luchtmacht te vervangen.
België tekende in juni 2007 een contract voor 8 toestellen als vervanging van de SeaKing, met 2 TTH's in optie.
In 2012 besloot Portugal het contract voor 10 exemplaren te ontbinden.
Versies
NFH: NATO Frigate Helicopter
De NFH versie is primair bedoeld voor onderzeebootbestrijding vanaf moederschepen (fregatten en jagers). Dit type wordt dan aangeduid als NH90(M) (waarbij de M staat voor Maritiem)
Verder kan dit type taken uitvoeren op het gebied van oppervlakte-oorlogvoering (i.c. aanvallen van andere oorlogsschepen met behulp van zeedoelraketten), opsporing en redding (Search and rescue) en ondersteuning verlenen bij het onderscheppen van drugstransporten en het boarden (i.c. het aan boord laten van mariniers en/of politiepersoneel) van schepen (maritieme interdictie).
Ook kunnen deze toestellen beperkt worden ingezet bij luchtverdediging (mits uitgerust met Stinger raketten - of vergelijkbaar), bevoorrading van schepen (het zogenaamde vertrep - vertical replenishment) en troepentransport.
Deze toestellen zijn uitgerust om zowel overdag als 's nachts te kunnen vliegen en ook in slecht weer, als het schip niet stabiel is.
TTH: Tactical Transport Helicopter
De primaire rol van de TTH versie is het transport van 20 militairen of meer dan 2.500 kg aan vracht. Ook zijn de toestellen geschikt voor Search & Rescue.
Andere mogelijke taken zijn medische evacuaties (MEDEVAC - medical evacuation, met maximaal 12 brancards), speciale operaties, electronic warfare, vliegende commandopost, parachuting, VIP transport en opleiding.
De TTH heeft onder meer zelfdichtende brandstoftanks, in verband met het risico boven land beschoten te worden door afweergeschut.
Aangepaste versies
Een kruisbestuiving tussen de NFH en de TTH is de Marinised TTH (MTTH). Dit is een transporthelikopter voor gebruik vanaf zee. In wezen een TTH variant, maar voorzien van het landingsgestel en de opvouwbare rotorbladen van de NFH.
De TNFH (Tactical NFH) is een uitgeklede NFH, die net als de MTTH transporttaken vanaf zee moet uitvoeren. De TNFH is de "landscoped" versie van de NFH, maar dan zonder de zelfdichtende brandstoftanks van de TTH.
Prijzen
In 2001 taxeerde Frankrijk de kosten van €19 miljoen voor de TTH tot €30 miljoen voor de NFH. Italië tekende een contract van €3,2 miljard voor haar 116 (+ 1 optie) helikopters, met levering tussen 2000 tot 2018.
In 1999 wilde Defensie voor een bedrag van 1,3 miljard gulden twintig exemplaren van de NH90 kopen ter vervanging van de Lynx-helikopters van de marine dat wil zeggen circa dertig miljoen euro per stuk. In 2011 was de prijs voor de 20 exemplaren gestegen tot 1 miljard euro, oftewel €50 miljoen per stuk. Naar verwachting is met de materiële exploitatie van de 20 NH90 helikopters een kostenbedrag gemoeid van €20 miljoen à € 25 miljoen per jaar.
Toelichting op de tabel:
De Nederlandse regering heeft 20 NH90's aangeschaft ter vervanging van de Lynx SH-14D maritieme helikopter en de AB-412-reddingshelikopter. In gevolge de Helikopterstudie van het Ministerie van Defensie zal de configuratie thans 12 stuks NFH en 8 stuks (met een optie op nog 2) TNFH zijn. De 12 NFH worden gestationeerd op Maritiem Vliegkamp De Kooy en worden ingezet voor maritieme taken, zoals het opereren vanaf schepen en Search and Rescue taken. De andere acht TNFH gaan transporttaken verrichten vanaf Vliegbasis Gilze-Rijen. Door recente ontwikkelingen is de helikopterstudie achterhaald.
Het bestand van Nederlandse NH90's bestaat nu uit 20 NFH's. Ook de spreiding van NH90's tussen de vliegbasissen is niet meer aan de orde, waardoor de gehele NH90 vloot gestationeerd zal zijn op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Wel is afgesproken dat het lijnonderhoud op MVKK kan plaatsvinden, maar dat het grotere onderhoud plaats zal vinden bij het Logistiek Centrum Woensdrecht op de gelijknamige vliegbasis. Daarnaast zal internationale samenwerking geïntensiveerd worden en wordt onderzocht hoe concreet de Nederlandse en de Belgische NH90's gezamenlijk zouden kunnen worden ingezet. Dit is nog in een prematuur stadium en de verwachting is dat dit nog tenminste drie jaar zal duren voordat dit eventueel geformaliseerd is.
Door diverse problemen bij de ontwikkeling en productie is de introductie van de NFH helikopter bij de Marine Luchtvaartdienst diverse malen uitgesteld. In september 2007, tijdens de Heldair Show Maritiem op De Kooy, werd de eerste Nederlandse NFH getoond. De eerste NH90 heeft op 12 februari 2008 een bezoek gebracht aan de fabrieken van Stork Fokker in Papendrecht. Stork Fokker levert een substantiële bijdrage in het ontwerp en bouw van dit militaire project. De laatste en daarmee twintigste NFH NH90 is op 10 juni 2016 afgeleverd aan het ministerie van defensie.
Kritiek
Op 1 juni 2011 publiceerde het Nederlandse dagblad Trouw het bericht dat volgens een intern rapport van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht blijkt dat de NH90 te zwaar is, minder mensen kan meenemen dan was voorzien en bij hoge temperaturen een kleinere actieradius heeft.
Hoewel de NH90 volgens de Nederlandse minister van Defensie Hillen in de plaats komt van de uit te faseren Cougar van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht zou de NH90 niet in staat zijn om dezelfde taken uit te voeren.
De nieuwe helikopter zou 600 kilo te zwaar zijn en daardoor minder gewicht mee kunnen nemen. Dit blijkt echter niet correct. Bij operaties boven zee kan de NH90 de gewenste 12 personen vervoeren en de Cougar komt tot negen.
Met drie mensen aan boord kan de NH90 boven hete en droge gebieden ruim 185 mijl vooruitgeschoven van het verband of schip vliegen. Het toestel blijkt ondanks alle berichtgeving prima inzetbaar.
Ook de Duitse krijgsmacht is kritisch over de NH90. De prestaties vallen tegen en ook de beperkte ruimte in het toestel leidt tot irritaties. De Belgische luchtmacht is positief en stelt dat het gaat om oude rapporten: ‘Dit gaat over de testvluchten die met die toestellen zijn uitgevoerd. Al die tekortkomingen zijn bij mijn weten aangepast.'
- Nederland neemt sinds 7 januari 1991 samen met Duitsland, Frankrijk, en Italië deel aan dit Europese samenwerkingsproject. In 2001 is Portugal en op 25 oktober 2006 België toegetreden. Samen vormen deze zes landen de ´Nato Helicopter Management Organisation´ (NAHEMO).
- Er wordt samengewerkt met Noorwegen, Zweden, Finland en Australië die eveneens NH90-helikopters hebben besteld. Deze landen behoren met de NAHEMO-landen tot de zogenaamde NH90 Community.
- De landen met * zijn momenteel nog geen lid van de NH90 Community. Spanje en Nieuw-Zeeland hebben een verzoek gedaan om zich te kunnen aansluiten.
De Nederlandse regering heeft 20 NH90's aangeschaft ter vervanging van de Lynx SH-14D maritieme helikopter en de AB-412-reddingshelikopter. In gevolge de Helikopterstudie van het Ministerie van Defensie zal de configuratie thans 12 stuks NFH en 8 stuks (met een optie op nog 2) TNFH zijn. De 12 NFH worden gestationeerd op Maritiem Vliegkamp De Kooy en worden ingezet voor maritieme taken, zoals het opereren vanaf schepen en Search and Rescue taken. De andere acht TNFH gaan transporttaken verrichten vanaf Vliegbasis Gilze-Rijen. Door recente ontwikkelingen is de helikopterstudie achterhaald.
Het bestand van Nederlandse NH90's bestaat nu uit 20 NFH's. Ook de spreiding van NH90's tussen de vliegbasissen is niet meer aan de orde, waardoor de gehele NH90 vloot gestationeerd zal zijn op Maritiem Vliegkamp De Kooy. Wel is afgesproken dat het lijnonderhoud op MVKK kan plaatsvinden, maar dat het grotere onderhoud plaats zal vinden bij het Logistiek Centrum Woensdrecht op de gelijknamige vliegbasis. Daarnaast zal internationale samenwerking geïntensiveerd worden en wordt onderzocht hoe concreet de Nederlandse en de Belgische NH90's gezamenlijk zouden kunnen worden ingezet. Dit is nog in een prematuur stadium en de verwachting is dat dit nog tenminste drie jaar zal duren voordat dit eventueel geformaliseerd is.
Door diverse problemen bij de ontwikkeling en productie is de introductie van de NFH helikopter bij de Marine Luchtvaartdienst diverse malen uitgesteld. In september 2007, tijdens de Heldair Show Maritiem op De Kooy, werd de eerste Nederlandse NFH getoond. De eerste NH90 heeft op 12 februari 2008 een bezoek gebracht aan de fabrieken van Stork Fokker in Papendrecht. Stork Fokker levert een substantiële bijdrage in het ontwerp en bouw van dit militaire project. De laatste en daarmee twintigste NFH NH90 is op 10 juni 2016 afgeleverd aan het ministerie van defensie.
Kritiek
Op 1 juni 2011 publiceerde het Nederlandse dagblad Trouw het bericht dat volgens een intern rapport van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht blijkt dat de NH90 te zwaar is, minder mensen kan meenemen dan was voorzien en bij hoge temperaturen een kleinere actieradius heeft.
Hoewel de NH90 volgens de Nederlandse minister van Defensie Hillen in de plaats komt van de uit te faseren Cougar van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht zou de NH90 niet in staat zijn om dezelfde taken uit te voeren.
De nieuwe helikopter zou 600 kilo te zwaar zijn en daardoor minder gewicht mee kunnen nemen. Dit blijkt echter niet correct. Bij operaties boven zee kan de NH90 de gewenste 12 personen vervoeren en de Cougar komt tot negen.
Met drie mensen aan boord kan de NH90 boven hete en droge gebieden ruim 185 mijl vooruitgeschoven van het verband of schip vliegen. Het toestel blijkt ondanks alle berichtgeving prima inzetbaar.
Ook de Duitse krijgsmacht is kritisch over de NH90. De prestaties vallen tegen en ook de beperkte ruimte in het toestel leidt tot irritaties. De Belgische luchtmacht is positief en stelt dat het gaat om oude rapporten: ‘Dit gaat over de testvluchten die met die toestellen zijn uitgevoerd. Al die tekortkomingen zijn bij mijn weten aangepast.'
