​Dit artikel stond in de Blauwe wimpel 1989
​“Schorpioen” uit de doldrums
 
DOOR G. J. VAN BURGELER 
 
Goed nieuws uit Vlissingen: de restauratiewerkzaamheden aan het negentiende-eeuwse ramtorenschip de “Schorpioen" zijn na een gedwongen pauze van bijna een jaar hervat. Zoals men zich misschien nog wel herinnert, moest de Stichting Ramschip Schorpioen in januari 1988 plotseling het werk onderbreken, omdat het schip als gevolg van een reorganisatie niet langer mocht blijven liggen aan een van de kaden van de Koninklijke Maatschappij De Schelde.
Het schip werd daarna gastvrijheid aangeboden in de haven van de Provinciale Stoomboot Dienst in Vlissingen, maar dat was wel aan dukdalven. Dat betekende dat het vrijwel onbereikbaar was en er geen stroom was, een voorziening die vandaag de dag vrijwel onmisbaar is bij allerlei werkzaamheden. Een en ander met als onontkoombaar gevolg dat het karwei, dat al zover was gevorderd totaal tot stilstand kwam.
Gelukkig heeft de Koninklijke marine uitkomst geboden door een ligplaats, met de benodigde faciliteiten, aan te bieden aan de marine steigers in de Zeeuwse havenstad. Dat de zeemacht haar voormalige trots en glorie tijdelijk weer onder haar hoede nam, heeft de Zeeuwse stichting merkwaardig genoeg te danken aan enkele mensen die de ,,Schorpioen" zeven jaar geleden eigenlijk helemaal niet uit Den Helder naar Vlissingen wilden zien vertrekken. Zij hadden het ramtorenschip graag als drijvend monument in onze grootste vlootbasis willen houden, maar moesten helaas constateren, dat men het in Den Helder niet voor elkaar kreeg om de aankoopsom van 60.000 gulden bij elkaar te brengen. 
Die van Vlissingen lukte het wel en de ,,Schorpioen" sukkelde achter een sleepboot naar het zuiden. ,,Uit het zicht, uit het hart" zo luidt het gezegde. In het geval van de ,,Schorpioen" ging dat nu eens een keer niet op. Medewerkers van de Rijkswerf kwamen begin vorig jaar op het idee om het schip tijdelijk naar Den Helder terug te halen om de restauratie daar voort te zetten. Dat zou dan moeten gebeuren in een van de oude dokken van de Rijkswerf, Na voltooiing zou de ,,Schorpioen" dan vertrekken naar zijn uiteindelijke ligplaats in Middelburg. Maar, zo redeneerde men, tijdens het verblijf in Den Helder zou men alle kans hebben om de belangstelling voor zo'n oud schip aan te wakkeren, zodat met succes een campagne zou kunnen worden ontketend om een eigen museumschip aan te kopen.
De gedachten gingen daarbij uit naar het negentiende-eeuwse schroefstoomschip ,,Bonaire", dat jarenlang onder de naam ,,Abel Thasman" dienst deed als drijvend internaat van de zeevaartschool in Delfzijl. Men anticipeerde daarbij op de mogelijkheid dat de plannen om het schip in Delfzijl zelf te restaureren niet van de grond zouden komen. De kans van slagen van deze plannen Ieek aanvankelijk groot. Zo bleek zowel staatssecretaris Van Houwelingen van Defensie als de commandant zeemacht Nederland, vice-admiraal Van Renesse, er veel in te zien. Maar uiteindelijk staken praktische bezwaren een spaak in het wiel.
De herstructurering van de Rijkswerf bleek te veel problemen op te leveren om het werk aan de ,,Schorpioen" er nog even bij te nemen.
Triest voor Den Helder, maar uiteindelijk toch geen ramp voor de Stichting Ramschip Schorpioen. De marine, die zich kennelijk toch wel een beetje verantwoordelijk voelde bood een gratis ligplaats aan op haar etablissement in Vlissingen.
Op 21 oktober was het zover en verliet de ,,Schorpioen", met een sleepboot ervoor en een erachter, de gastvrije haven van de PSD. Eerst ging het weer naar ,,De Schelde" waar nog een verlaat afscheidsgeschenk aan boord werd genomen; een triple expansie- stoommachine, die bijna 75 jaar geleden door de werf werd gebouwd voor proefnemingen bij TNO. Deze machine is tijdelijk in onderdelen opgeslagen in de (loze) geschutskoepel van de ,,Schorpioen". Het is de bedoeling dat ze straks op het onderdek wordt opgesteld als onderdeel van de vaste expositie in het schip. De karweien, die nu eerst worden aangepakt, zijn de voltooiing van de elektrische installatie en de airconditioning. Pas als men daarmee klaar is, kan worden begonnen met het plaatsen van de puntjes op de i; het voltooien van de aftimmering en de inrichting van de expositie. Voor dat plaatsen van die puntjes hoeft men overigens niet in Vlissingen te blijven. Dat kan ook gebeuren op de definitieve ligplaats in Middelburg. Men kan dan in beperkte mate ook al toegang bieden aan het publiek. Voor de stichting heeft dat als voordeel dat men over inkomsten gaat beschikken. Voor de bezoekers ontstaat de gelegenheid om van nabij te zien wat het restaureren van zo'n groot schip inhoudt en op wat voor indrukwekkende manier de mensen van de ,,Schorpioen" zich van deze gigantische taak hebben gekweten. Wanneer het ramtorenschip naar Middelburg zal vertrekken, valt nu nog niet met zekerheid te zeggen. Veel hangt daarbij uiteraard af van de bereidheid van de sponsors om het project ook in dit laatste stadium te blijven steunen.
Maar als alles en iedereen meewerkt, zou het nog deze zomer kunnen zijn.
Inmiddels ligt de Schorpioen niet in Middelburg, maar achter het Marine Museum te Den Helder...