Oud-matroos 1 OV1 (Onderzeebootverkenner) Ton
van den Berg stuurde mij een reactie met een voor de meeste mensen onbekende
gebeurtenis waar hij bij betrokken was. Hier zijn relaas.
De KVD bij vliegtuigramp.
Augustus 1954.
Na vaartochten aan boord van Hr.Ms. Kortenaer D 804 in smaldeel 5, volgt mijn opleiding tot onderzeebootverkenner 1ste klasse, aan boord van Hr.Ms. Zeearend in Den Helder. Zojuist heb ik die cursus heel succesvol doorlopen. De training is afgerond met een oefentocht van één maand aan boord van Hr.Ms. Marnix, samen met de onderzeeboot Walrus bij Torquay, Engeland. Vanaf de Zeearend krijg ik met enkele anderen opdracht om mijn plunjezak te pakken en direct naar IJmuiden te vertrekken. In de trein naai ik nog snel even het embleem OV1 op mijn uniform. Een marine-Bedford wacht ons op en brengt ons naar Hr.Ms. Paets van Troostwijk.
Walvisjager.
In de Visserijhaven van IJmuiden ligt naast de voormalige Duitse U-bootbunkers, de Paets afgemeerd. Ik ril als ik door de donkere en kille onderzeebootbunker loop. Aan boord verneem ik dat een DC-6 passagiersvliegtuig van de KLM, de Willem Bontekoe, is neergestort in de Noordzee bij IJmuiden. De Paets zal naar wrakstukken gaan zoeken met de nieuwe (Holland-Signaal (Philips) sonarinstallatie Dato-Waro, die zich nog in een experimentele fase bevindt. Ik had deel uitgemaakt van de eerste opleiding met deze sonar. Vandaar. Eindelijk duidelijkheid. Voorlichting in die tijd was vaak miniem. De bemanning legt uit dat de Paets een walvisjager is geweest en oorlogsbuit van de tweede wereldoorlog uit Duitsland. Het vaartuig is erg "levendig" en dat zal ik ruimschoots ervaren. Het leven aan boord is praktisch en doelmatig. Geen snerpend overal-geblaas, baksgewijs, aan-je-bakken of sloep naar de wal. Kortom, weinig disciplinair toneel. Het handjevol bemanning is vrijmoedig en wat onverschillig. Cool zouden we nu zeggen, echte doordouwers en aanpakkers.
De KVD bij vliegtuigramp.
Augustus 1954.
Na vaartochten aan boord van Hr.Ms. Kortenaer D 804 in smaldeel 5, volgt mijn opleiding tot onderzeebootverkenner 1ste klasse, aan boord van Hr.Ms. Zeearend in Den Helder. Zojuist heb ik die cursus heel succesvol doorlopen. De training is afgerond met een oefentocht van één maand aan boord van Hr.Ms. Marnix, samen met de onderzeeboot Walrus bij Torquay, Engeland. Vanaf de Zeearend krijg ik met enkele anderen opdracht om mijn plunjezak te pakken en direct naar IJmuiden te vertrekken. In de trein naai ik nog snel even het embleem OV1 op mijn uniform. Een marine-Bedford wacht ons op en brengt ons naar Hr.Ms. Paets van Troostwijk.
Walvisjager.
In de Visserijhaven van IJmuiden ligt naast de voormalige Duitse U-bootbunkers, de Paets afgemeerd. Ik ril als ik door de donkere en kille onderzeebootbunker loop. Aan boord verneem ik dat een DC-6 passagiersvliegtuig van de KLM, de Willem Bontekoe, is neergestort in de Noordzee bij IJmuiden. De Paets zal naar wrakstukken gaan zoeken met de nieuwe (Holland-Signaal (Philips) sonarinstallatie Dato-Waro, die zich nog in een experimentele fase bevindt. Ik had deel uitgemaakt van de eerste opleiding met deze sonar. Vandaar. Eindelijk duidelijkheid. Voorlichting in die tijd was vaak miniem. De bemanning legt uit dat de Paets een walvisjager is geweest en oorlogsbuit van de tweede wereldoorlog uit Duitsland. Het vaartuig is erg "levendig" en dat zal ik ruimschoots ervaren. Het leven aan boord is praktisch en doelmatig. Geen snerpend overal-geblaas, baksgewijs, aan-je-bakken of sloep naar de wal. Kortom, weinig disciplinair toneel. Het handjevol bemanning is vrijmoedig en wat onverschillig. Cool zouden we nu zeggen, echte doordouwers en aanpakkers.
Hr.Ms. Paets van Troostwijk afgemeerd in Den Helder.
Zoeken.
We vertrekken naar zee. Nog binnen de pieren veroorzaken wind en deining een landerig gevoel in hoofd en maag. Dat zal deze operatie mijn deel zijn, behalve als ik achter de knoppen van de sonar zit en concentratie alle andere gevoelens verdringt. We zoeken lange dagen en lokaliseren op de zeebodem feilloos de restanten van het vliegtuig. Elke keer als we een wrakstuk aanpingen leiden we de commandant (onderofficier schipper) naar de locatie. Bij afstand nul gaat het afvuursignaal voor de dieptebommen af. Dat is het teken voor de dekbemanning om een boei overboord te zetten en het wrakstuk te markeren. Vele. Ik probeer me voor te stellen wat er in de diepte van de Noordzee op de bodem ligt. Uit de echo's op te maken, honderden stukken. Duikers dalen af en bergen de delen van de zilveren, neergestorte vogel. Een enkele keer varen we langs een sleepboot met dekschuit, waarop de verwrongen wrakdelen gestapeld liggen. Dat zoiets moois !
Luguber.
Dan horen we dat de stuurkolom is gevonden waarop de beklemde duim van een piloot is aangetroffen. Stilte volgt op dit eerste bericht van de dood. In een loods van de visafslag in IJmuiden worden de wrakstukken verzameld en vindt reconstructie plaats. Tegen het einde van de zoektocht die enkele weken duurt, meert de Paets af bij de visloods. Het beeld daarbinnen staat me bij als de dag van gisteren. De deur gaat open, zware vislucht. Op de vloer liggen alle wrakstukken die we hebben aangepingd en gemarkeerd. Nu gerangschikt in de vorm van het vliegtuig. Glanzende, afgescheurde aluminium vliegtuigdelen en landingsgestel. Wat een klap, flitst door mij heen. Onmiddellijke dood moet het lot van de inzittenden zijn geweest. Dan stoelen, koffers, stapels onderkleding en schoenen. Wat opvalt zijn de modieuze damesschoentjes waarvan de hakken ontbreken. Deskundigen kijken op en gaan door met hun onderzoek. Triest en overweldigd verlaat ik de loods en neem één nippeltje mee uit een hoop wrakafval. Nu, zoveel jaren later ligt het voor me terwijl ik achter mijn lap-top zit. De rampoorzaak van deze DC 6 houdt mij nog vaak bezig. Verdwaald, onwel, defecte instrumenten, motorstoring, bang om met slecht zicht naar Schiphol te vliegen of iets anders? We zullen het nooit weten. Sindsdien wist ik wél, wat de KVD inhield. Hardwerkende joviale vrijbuiters, zeebonken op slingerende boten, waarvoor respect! Een waardevol onderdeel van de Koninklijke marine.
Toeval'?
Het toeval wil dat ik ruim vier maanden na de KVD-detachering in eenzelfde DC 6 als de Willem Bontekoe, van New York naar Seattle vlieg, om de oceaanmijnenveger Onvervaard AM 482 uit Amerika te halen.
Dwaalvlucht.
Pas in 2000 hoor ik de toedracht. Op die rampzalige 23ste augustus 1954, rond 12.30 uur, vliegt de viermotorige KLM DC 6, Willem Bontekoe, boven de Noordzee met bestemming Amsterdam. Er zijn 21 personen aan boord, inclusief bemanning. Het toestel heeft Engeland aangedaan en meldt zich aan Schiphol om de landing in te zetten. De bemanning beantwoordt de vragen correct. Dan volgt eenzijdige radiostilte. Oproepen uit de verkeerstoren worden niet meer beantwoord. Het regent op de Noordzee en het zicht is slecht. Getuigen langs de Noordzeekust geven inzicht. De Willem Bontekoe maakt een ongeveer 25 minuten durende dwaalvlucht en wordt waargenomen bij Camperduin/Groet in Noord-Holland. Het toestel volgt de kustlijn, soms zelfs op duinhoogte, tot voorbij IJmuiden en terug. Ten noordwesten van IJmuiden, ter hoogte van Egmond en Bergen aan Zee, stort de machine tenslotte in de Noordzee. Blijkens de geborgen wrakdelen met grote impact. Alle 21 inzittenden vinden de dood, twee worden geborgen. Rijksluchtvaartdienst stelt een onderzoek in, maar de oorzaak is tot heden niet bekend.
Aldus het persoonlijke relaas van oud-matroos 1 OV1 (onderzeebootverkenner 1e klas) Ton van den Berg. (Conservator Kazemattenmuseum Kornwerderzand).
We vertrekken naar zee. Nog binnen de pieren veroorzaken wind en deining een landerig gevoel in hoofd en maag. Dat zal deze operatie mijn deel zijn, behalve als ik achter de knoppen van de sonar zit en concentratie alle andere gevoelens verdringt. We zoeken lange dagen en lokaliseren op de zeebodem feilloos de restanten van het vliegtuig. Elke keer als we een wrakstuk aanpingen leiden we de commandant (onderofficier schipper) naar de locatie. Bij afstand nul gaat het afvuursignaal voor de dieptebommen af. Dat is het teken voor de dekbemanning om een boei overboord te zetten en het wrakstuk te markeren. Vele. Ik probeer me voor te stellen wat er in de diepte van de Noordzee op de bodem ligt. Uit de echo's op te maken, honderden stukken. Duikers dalen af en bergen de delen van de zilveren, neergestorte vogel. Een enkele keer varen we langs een sleepboot met dekschuit, waarop de verwrongen wrakdelen gestapeld liggen. Dat zoiets moois !
Luguber.
Dan horen we dat de stuurkolom is gevonden waarop de beklemde duim van een piloot is aangetroffen. Stilte volgt op dit eerste bericht van de dood. In een loods van de visafslag in IJmuiden worden de wrakstukken verzameld en vindt reconstructie plaats. Tegen het einde van de zoektocht die enkele weken duurt, meert de Paets af bij de visloods. Het beeld daarbinnen staat me bij als de dag van gisteren. De deur gaat open, zware vislucht. Op de vloer liggen alle wrakstukken die we hebben aangepingd en gemarkeerd. Nu gerangschikt in de vorm van het vliegtuig. Glanzende, afgescheurde aluminium vliegtuigdelen en landingsgestel. Wat een klap, flitst door mij heen. Onmiddellijke dood moet het lot van de inzittenden zijn geweest. Dan stoelen, koffers, stapels onderkleding en schoenen. Wat opvalt zijn de modieuze damesschoentjes waarvan de hakken ontbreken. Deskundigen kijken op en gaan door met hun onderzoek. Triest en overweldigd verlaat ik de loods en neem één nippeltje mee uit een hoop wrakafval. Nu, zoveel jaren later ligt het voor me terwijl ik achter mijn lap-top zit. De rampoorzaak van deze DC 6 houdt mij nog vaak bezig. Verdwaald, onwel, defecte instrumenten, motorstoring, bang om met slecht zicht naar Schiphol te vliegen of iets anders? We zullen het nooit weten. Sindsdien wist ik wél, wat de KVD inhield. Hardwerkende joviale vrijbuiters, zeebonken op slingerende boten, waarvoor respect! Een waardevol onderdeel van de Koninklijke marine.
Toeval'?
Het toeval wil dat ik ruim vier maanden na de KVD-detachering in eenzelfde DC 6 als de Willem Bontekoe, van New York naar Seattle vlieg, om de oceaanmijnenveger Onvervaard AM 482 uit Amerika te halen.
Dwaalvlucht.
Pas in 2000 hoor ik de toedracht. Op die rampzalige 23ste augustus 1954, rond 12.30 uur, vliegt de viermotorige KLM DC 6, Willem Bontekoe, boven de Noordzee met bestemming Amsterdam. Er zijn 21 personen aan boord, inclusief bemanning. Het toestel heeft Engeland aangedaan en meldt zich aan Schiphol om de landing in te zetten. De bemanning beantwoordt de vragen correct. Dan volgt eenzijdige radiostilte. Oproepen uit de verkeerstoren worden niet meer beantwoord. Het regent op de Noordzee en het zicht is slecht. Getuigen langs de Noordzeekust geven inzicht. De Willem Bontekoe maakt een ongeveer 25 minuten durende dwaalvlucht en wordt waargenomen bij Camperduin/Groet in Noord-Holland. Het toestel volgt de kustlijn, soms zelfs op duinhoogte, tot voorbij IJmuiden en terug. Ten noordwesten van IJmuiden, ter hoogte van Egmond en Bergen aan Zee, stort de machine tenslotte in de Noordzee. Blijkens de geborgen wrakdelen met grote impact. Alle 21 inzittenden vinden de dood, twee worden geborgen. Rijksluchtvaartdienst stelt een onderzoek in, maar de oorzaak is tot heden niet bekend.
Aldus het persoonlijke relaas van oud-matroos 1 OV1 (onderzeebootverkenner 1e klas) Ton van den Berg. (Conservator Kazemattenmuseum Kornwerderzand).